Mäydan

(Мәйдан битеннән юнәлтелде)

Mäydan - geometrik ike ülçäneşle figura (yassı yä käkre) san sıyfatlaması, figuranıñ zurlığın kürsätä.

Bu turıpoçmaqnıñ mäydanı = lw

Tarixında mäydan xisaplaw kvadratura dip yörtelä.

Mäydanğa iä buluçı figura - kvadraturalı dip isemlänä.

İntegral' isäpläw geometrik figuralarnı ğomumi xisaplaw ısulın birä.

Mäydan üzlekläre үзгәртү

  • Uñaylıq
  • Additivlek - figuranıñ mäydanı eçke figuranıñ öleşläre summasına tigez
  • İnvariantlıq - kongruent figuralarınıñ mäydannarı bertigez
  • Normalaştırlıq - ber-yaqlı kvadrat mäydanı bergä tigez.

Mäydannı xisaplaw matematik ısullar үзгәртү

 
Bilgelängän İntegral - figura mäydanı
 
İke fuktsiä sızıqları arasındağı mäydan - integrallar ayırmasına tigez

Funktsiä grafigı häm gorizontal' küçär arasında mäydan   intervalında kiläse integralğa tigez:

 

İke funktsiä grafigı arasında mäydan:

 

Polär koordinatlar үзгәртү

Polär koordinatlarda mäydan:

 .

Öslek mäydanı үзгәртү

 

yäki tulı koordinatlarda

 
biredä  .

Metrik berämleklär үзгәртү

  • Kvadrat kilometr 1 km² = 1 000 000 m²
  • Gektar 1 ga = 10 000 m²
  • Ar 1 a = 100 m²

Ädäbiät үзгәртү

  • Энциклопедия элементарной математики. Книга пятая. Геометрия / под редакцией П. С. Александрова, А. И. Маркушевича и А. Я. Хинчина. — М.: Наука, 1966. — 624 с.
  • Рашевский П. К. Риманова геометрия и тензорный анализ. Изд. 3-е, М.: Наука, 1967.
  • Фихтенгольц Г. М. Курс дифференциального и интегрального исчисления. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 1960. — Т. 2. — 680 с. — ISBN 5-9221-0155-2
  • История математики: в 3 т. / под редакцией А. П. Юшкевича. — М.: Наука, 1970. — Т. I: С древнейших времён до начала Нового времени.
  • История математики: в 3 т. / под редакцией А. П. Юшкевича. — М.: Наука, 1970. — Т. II: Математика XVII столетия.
  • Boyer C. B., Merzbach U. C. A History of Mathematics. — John Wiley & Sons, 2010. — 640 p