Моратовлар (кенәз Моратовлар) — татар кенәз-морзалар нәселе.

Моратовлар
Илтамга
Дәүләт  Рус дәүләте

Гербовникка Моратовларның ике фамилиясе кертелгән:

  • Роман Моратов (1633 елда грамота белән бүләкләнгән) нәселе (Герб. VIII өлеш. № 78).
  • Алфим Моратовның нәселе, аның улы Константин 1674 елда авыллар иясе булган (Герб. IX өлеш. № 99)[1].

Моратовлар Бояр кенәгәсендә дворяннар буларак һәм кенәз титулы белән язылганнар (гербовникка кертелмәгәннәр)[2].

Дворян Моратовлар нәселен Бәрхет китабына кертү өчен документлар тапшырганда (1686) Моратовларның шәҗәрәсе тәкъдим ителә[3].

Моратовлар нәселе Кострома, Рязань губерналарының шәҗәрә китабының VI өлешенә кертелгән[1][4].

Нәселнең килеп чыгышы һәм тарихы

үзгәртү

Кенәз Моратовлар

үзгәртү

Кенәз нәселе Морат кенәзеннән — кенәз Бехан токымыннан — кенәз дип язылган, кенәз Семён Богданович Моратовның (1688—1690) стольнигы нәселеннән башлана. Акчуриннар белән уртак ата-бабалары ДНК ярдәмендә расланган[5].

Дворян Моратовлар

үзгәртү

Моратовлар Милован һәм Юраково авылларына ия булган, анда прон өязе дворянствосы җитәкчесе (1836—1850), генерал-майор Алексей Петрович Моратовның (1798—1854 елдан соң) шәраб заводы булган. Аның оныгы — Николай Павлович Моратов (1867—1930). Рязань нәселенең башка тармагыннан артиллерия генерал-майоры Семён Дмитриевич Моратов (1851—?) була. Моратовларның Рязань нәселеннән тагын бер вәкиле була — Михаил Сергеевич Моратов (1820—1889), Ярославль (1858—1864) һәм Самара (1864—1874) губерна архитекторы.

Герблар тасвирламасы

үзгәртү

Герб. VIII өлеш. № 78.

үзгәртү

Роман Моратовның нәсел гербы: калкан горизонталь рәвештә ике өлешкә бүленгән. Өске өлешендә, зәңгәр кырда, өчлары өскә күтәрелгән алтын ярымай һәм аның астында очы белән уң якка караган горизонталь көмеш кылыч сурәтләнгән. Аскы өлешендә, яшел кырда, көмеш шәһәр дивары урнашкан. Калканның өстендә дворян шлем һәм таҗ урнашкан, анда кылыч тоткан, алтын көбә кигән кул күренә. Калкандагы намёт зәңгәр төстә, көмеш белән әйләндергән[6].

Герб. IX өлеш. № 96.

үзгәртү

Хакыйкый дәүләт киңәшчесе Василий Гаврилович Моратовның гербы: калкан горизонталь рәвештә ике өлешкә бүленгән: өске өлешендә, уң як зәңгәр кырда, алтын тәре һәм аның астында очлары аска караган алтын ярымай сурәтләнгән; ә сул алтын кырда умарта корты һәм аның астында кәгазь бите сурәтләнгән. Аскы өлешендә, кызыл кырда, очлары белән өскә таба крест формасында куелган кылыч һәм шпага һәм ике көмеш алтыпочмаклы йолдыз урнашкан. Калканның өстендә өч тәвә кошы каурыйы белән бизәлгән дворян шлем һәм таҗ урнашкан. Калкандагы намёт кызыл һәм алтын төстә, алтын һәм зәңгәр белән әйләндергән[7].

Герб. IX өлеш. № 99.

үзгәртү

Константин Алфимович Моратовның нәсел гербы: калканның өске зәңгәр өлешендә алтын тәре һәм аның астында очлары белән аска караган көмеш ай сурәтләнгән (поляк Деспот гербы). Аскы өлешендә кызыл кырда кылыч күтәргән, алтын көбә кигән бөгелгән кул сурәтләнгән. Калканның өстендә тәвә кошы каурыйы белән бизәлгән дворян шлем һәм тәвә таҗ урнашкан. Калкандагы намёт зәңгәр һәм кызыл төстә, алтын белән әйләндергән[8].

Әдәбият

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,0 1,1 Сост. граф Александр Бобринский.  Дворянские роды, внесенные в Общий Гербовник Всероссийской Империи: в 2-х т. – СПб,  тип. М. М. Стасюлевича, 1890. Автор: Бобринский, Александр Алексеевич (1823—1903). Часть II. Муратовы. стр. 176-177; 301
  2. Алфавитный указатель фамилий и лиц, упоминаемых в Боярских книгах, хранящихся в I-ом отделении московского архива министерства юстиции, с обозначением служебной деятельности каждого лица и годов состояния, в занимаемых должностях.  М., Типогр: С. Селивановского. 1853г. Муратовы. Князья Муратовы. стр. 273.
  3. Сост: А.В. Антонов. Родословные росписи конца XVII века. -  Изд. М.: Рос.гос.арх.древ.актов. Археогр. центр. Вып. 6. 1996 г. Муратовы. стр. 237. ISBN 5-011-86169-1 (Т.6).  ISBN 5-028-86169-6.
  4. Лихарев М.П. Алфавитный список дворянских родов Рязанской губернии, внесенных в дворянскую родословную книгу по 1-е января 1893 года. — Рязань: тип. М.С. Орловой, 1893. — С. 82. — 145 с.
  5. Беханиды - J2b2
  6. Сост: П.А. Дружинин. Общий Гербовник Дворянских Родов. Части I-X. М., Изд. Трутень. 2009г. стр. 400-401. ISBN 978-5-904007-02-7.
  7. Описание герба приводится по родословной книге дворян Владимирской губернии.
  8. Сост: П.А. Дружинин. Общий Гербовник Дворянских Родов. Части I-X. М., Изд. Трутень. 2009г. стр. 400-401. ISBN 978-5-904007-02-7.