|
'''Боррелио́з''', Лайм авыруы, хроник күчүче эритема, иксод талпаннары боррелиозы, күптөрле клиник чагылышлар белән барган, күп очракта билгеле тәртиптә барган - беренчел җәрәхәт - эритема, үзәк һәм периферия нерв системасы, йөрәк һәм зур буыннар зарарлану сыйфатлары белән барган табигый-чыганаклы трансмиссив инфекция. Авыруны китереп чыгара -
{{Авторлык хокукларын бозу|url=http://tatarile.org/maglumat/мәкалә/боррелиоз|date=2013-11-5}}
спирохета (Borrellij burgdorferi) уртача климат поясында табигый▼'''Боррелио́з''', Лайм авыруы, иксод талпаннары боррелиозы, системалы
талпанлы кайтма тиф, буынтыгаяклылар аша күчә торган йогышлы, табигый
чыганаклы авыру; тирене, нерв системасын, йөрү-хәрәкәтләнү аппаратын
(буыннарны) зарарлый, яңадан кабатлануы һәм озакка сузылуы белән
үзенчәлекле. Сезонлы булуы күзәтелә (яз-көз). Авыруны китереп чыгаручы -
▲спирохета (Borrellij burgdorferi) уртача климат поясында табигый
чыганакларда (шул исәптәнТатарстан территориясендә) яши; авыруны
йөртүчеләр - иксодлы урман бетләре; кыргый һәм йорт хайваннарында
(кимерүчеләр, кош, эт, сыер, сарыкларда һ.б.) паразит булып яшиләр.
Спирохеталар кеше әгъзасына талпаннар селәгәе белән үтеп керә. Инкубация
вакыты 3-30 көн. Боррелиозның 3 чоры билгеле: йогу, неврологик билгеләр
күренү, буыннар патологиясе. Авыруның яңадан кабатлануы мөмкин. Диагноз
кую өчен авыруның 2-3 атнасыннан башлап уңай серологик реакцияләр ясау.
Дәвалаганда антибиотиклар кулланыла. Авыруны кисәтүдә гадәти булмаган -
механик (урманда йөргәндә махсус саклану киеме һәм аяк киеме) һәм химик
(бөҗәкне куркыту препаратлары) чаралар кулланыла, аны булдырмауның
махсус ысулы юк.
20 йөз башында Казан губернасында ел саен кайтма тиф авыруы теркәлгән.
Татарстанда 1950 еллардан бирле массакүләм авыру буларак күзәтелми,
аерым очраклары гына бар.
== Чыганаклар ==
Шувалов. Инфекционные болезни. М. 2005;
Татар энциклопедиясе (http://tatarile.org/maglumat)
Системный клещевой боррелиоз (Болезнь Лайма). М., 1977; Маннанова Г.Н.
Клинико-иммунологическая характеристика клещевых иксодовых
боррелиозов. Казань, 1998; Фазылов В.Х. Клинико-эпидимиологические
особенности боррелиозов в РТ. Казань, 1998.
| 