Бәркә: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
→‎Әдәбият: Мәмлүкләр белән мөнәсәбәтләр турында кирәкле китап
Marat Vildanov (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 31:
}}
 
'''Бәркә''' (tat. lat. [http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Бәркә ''Bärkä''], بركة خان‎‎)([[1209]]-[[1266]]) - [[Җучи Олысы]]ның бишенче хакиме. [[Җучи]]нең улы, [[Чыңгызхан]]ның оныгы. [[Алтын Урда]]ның беренче [[Ислам|мөселман]] ханы.
 
[[Мисыр]]дагы [[мәмлүкләр]] белән берләшмәне төзеп, үз ырудашына - [[Хулагу]] - [[Иран]] илханына каршы сугышкан. [[Бату хан]]ның сәясәтен дәвам иттергән: Алтын Урданың бөтенлеген һәм бәйсезлеген ныгыткан. Бәркә идарә итүе нәтиҗәсендә Алтын Урдада [[Идел буе Болгары]]ннан [[Ислам]] дине актив таратыла башлаган һәм чынында [[Алтын Урда]] Бөек Ханнан бәйсез дәүләтедәүләткә булганәйләнгән.
 
[[Мисыр]]дагы [[мәмлүкләр]] белән берләшмәне төзеп, үз ырудашына - [[Хулагу]] - [[Иран]] илханына каршы сугышкан. [[Бату хан]]ның сәясәтен дәвам иттергән: Алтын Урданың бөтенлеген һәм бәйсезлеген ныгыткан. Бәркә идарә итүе нәтиҗәсендә Алтын Урдада [[Идел буе Болгары]]ннан [[Ислам]] дине актив таратыла башлаган һәм чынында [[Алтын Урда]] Бөек Ханнан бәйсез дәүләте булган.
== Тарих ==
[[Файл:Алтын Урда иле.jpg|350px|мини|уңда|Алтын Урда чәчәк ату дәверендә]]
Бәркә - [[Җучи]]нең өченче улы.
 
Бәркә Көнбатышка яуда гаскәр башлыгы булып кыпчакларга каршы сугышкан, кыпчак яубашларын Арҗумак, Куранбас, Капаран кыпчак яубашларын әсирлеккә алган.
 
Көнчыгыш Аурупага һөҗүменнән соң [[1242]] елда Бату хан кире түбән Иделгә кайта. Бу вакытта түбән Иделнең яңа дәүләттә алып торган урыны үсә башлый. Бәркә Бату ханнан төньяк Кавказ далаларын үз эченә алучы биләмәләр белән идарәне үз өстенә ала.
 
[[1254]] Бату БәркәнеБәркәдән бу биләмәләрне кире алып аңа [[Идел]]дән көнчыгышка күчәргә әмер биргәнбирә.
[[1242]] елда түбән Иделгә кайта. Бату хан энегә төнъяк Кавказ даларын биләмәләре буларак биргән.
 
[[1254]] Бату Бәркәне [[Идел]]дән көнчыгышка күчәргә әмер биргән.
=== Ислам динен кабул итү===
[[1240]] еллпрда Бәркә [[Идел буе Болгары]] йогынтысында Ислам динен кабул иткән. Ислам дине кабул иткәннән соң Бәркә хан Идел буе Болгары һәм Урта Азия сәүдә үзәкләрендә таяныч алган.