Куйбышев тимер юлы: юрамалар арасында аерма

'''Ку́йбышев тимер юлы''' —– Урта [[Идел буе]] җирләрен хезмәтләндерүче тимер юллар системасы.

[[1936]] елның [[26 май|26 маеннан]] башлап [[Самара]]-[[Златоуст]] һәм элекке [[Сызран]]-Вязьма тимер юлларын берләштерә. Юлларның тулаем озынлыгы 11 502,5 км, шул исәптән төп юллар озынлыгы -– 7 234,8 км. Юлның идарәсе [[Самара]]да урнашкан.

Берсе Кустарёвка —– Инза —– [[Сембер]], икенчесе – Ряжск —– [[Самара]]. Алар Башкортстанның [[Чишмә (Башкортстан) |Чишмә]] станциясендә бергә тоташа һәм Урал таулары эргәсендә тәмамлана. Башка ике линия: [[Рузаевка]] —– [[Пенза]] —– Ртищево һәм [[Сембер]] —– [[Сызран]] —– [[Сарытау]] төньяктан көньякка бара

Куйбышев тимер юлы иң зур сәнәгать комплексларын тәэмин итә: [[Чаллы]]дагы, [[Тольятти]] һәм [[Сембер]]дәге автомобиль заводларын, нефть эшкәртү, химия сәнәгате заводлары һәм корал җитештерүче предприятиеләр.

Куйбышев тимер юлына керүче беренче тимер юл – Моршанск -– [[Сызран]] сызыгы 1874да төзелә, [[1877 ел]]да [[Кинель]]гә кадәр сузыла. [[1880 ел]]да [[Идел]] аша Сызран күпере салына. [[1888 ел]]да Кинилдән Уфага кадәр сузыла, [[1890]]дә – Златоустка, [[1892 ел]]да -– [[Чиләбе]]гә.

Куйбышев тимер юлына керүче [[Рузаевка]] —– [[Сызран]] сызыгы [[1898]] елда төзелеп бетә. Хәзер тимер юлның төньяк йөрешенә керүче Инза —– Сембер сызыгы [[1898]] елда төзелә. Аннары Батраки ([[1900]]), Часовня-Пристань —– [[Мәләкәс]] ([[1902]]) станцияләре барлыкка килә. [[1911 ел]]да юл [[Мәләкәс]]тән [[Бөгелмә]]гә озайтыла. [[1914]] елда [[Чишмә (Башкортстан) |Чишмә]]дә төньяк һәм көньяк йөрешләр кушыла.

[[1936 ел]]да Дим —– [[Ишембай]] сызыгы төзелә.

[[1989]] елның [[4 июнь|4 июнендә]] Аша —– Олы-Теләк арасында [[Рәсәй]] һәм [[СССР]] тарихында иң дәһшәтле тимер юл һәләкате килеп чыга. 575 кеше һәлак булган.