Кесә телефоны: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Addbot (бәхәс | кертем)
к Bot: Migrating 107 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q17517 (translate me)
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
<small>''[[Кәрәзле телефон]] белән бутамагыз''.</small>
 
[[Файл:Celulares.JPG|thumb|300px|1 — [[NEC]] Cellstar 500 series (1992); 2 — [[Nokia]] 2110 series (1994); 3 — [[Nokia]] 5120 (1998); 4 — [[Kyocera]] 2135 (2002); 5 — [[Audiovox]] CDM8300 (2002); 6 — [[Samsung Group|Samsung]] SCH-A650 (2004).]]
[[Файл:Several mobile phones.png|thumb|300px|Кесә телефоннары]]
'''Кесә телефоны''' – [[мобиль элемтә]] өчен кулланылган телефон. Иң киң таралган мобиль элемтә форматы – [[GSM форматы|GSM]].
 
Юл номеры - 11:
* [[2003 ел]]да мобил элемтәне кулланучылар саны 1 200 000 000 кешегә җитә.
 
1962 елның җәендә җиһанга беренче Telstar элемтә юлдашы җибәрелә. Бу вакыйгадан соң мобиль элемтә уйлап чыгару турында ныклап уйлана башлыйлар. Ул чорда ук “Моторола” компаниясе күчмә радиостанцияләр билгеле эшләгән була. 1967 елда Мотороланың инженеры Мартин Купер [[Чикаго]] полицейскийлары өчен беренче кесә рациясе эшләп бирә. [[1973 ел]]ның 3 апрелендә кечкенә телефон сынау үтә. [[Нью-Йорк]]та 50 катлы йорт кыегында база станциясе урнаштырыла, ул 30 абонементны хезмәтләндерүгә җайлаштырыла. Станция җирдәге элемтә линияләре белән тоташтырыла. Урамда йөргән Мартин Купер тәҗрибә үзәгенә шалтыратып, телефонга аның җитәкчесен чакыруын үтенә. Кулында беренче мобиль телефон үрнәге тоткан Купер урамнан кесә телефоныннан шалтыратуын хәбәр иткәч, теге очтагы танышының тешләре шыгырдавын яхшы ишетә. Үтеп баручылар аның кулында бәләкәй телефон күреп телсез кала. Ул вакытта телефонның бу “баласы” кирпечкә охшаш, аның биеклеге — 25, киңлеге белән калынлыгы — 5әр сантиметр, авырлыгы 1 килограмм була. Ул 12 төймәле, хакы 2000 доллар. Әлбәттә, аны күтәреп йөрү ул чор өчен авыр эш саналмый. Бервакыт машинада китеп барганда Купер әбисенә шалтыратып сөенче алырга уйлый, ә тегесе киявенең башы белән бер-бер хәл булгандыр ахры, дип, бер дә ышанырга теләми.<ref>[https://kiziltan.ru/tat/news/denia/5465.html 20.10.2011 - Дөнья бу... Яшәсен кесә телефоны!]</ref>
Motorola DynaTAC 8000Х ут-диодлы дисплей белән җиһазландырылган һәм төзелеш кирпече зурлыгында булган. Әлеге аппарат аша беренче булып 1983 елның 13 октябрендә АКШта беренче коммерция кәрәзле элемтә челтәрен сафка бастырган Ameritech Mobile компаниясе президенты Б.Барнет шалтыраткан. Телефон ярдәмендә сәгать буе сөйләшергә мөмкин булган, ә көтү режимында эшләү вакыты сигез сәгатькә җиткән. Челтәрдән файдаланган өчен абонент түләве аена 50 долларга төшкән, ә бер минутлык шалтырату өчен сөйләшүләр аеруча күп булган вакытта 40 цент һәм калган сәгатьләрдә 24 цент түләргә туры килгән. Әмма бу — аппаратны сатуга йогынты ясамаган.
 
Чит ил киноларында гына күргән кесә телефоннары бездә беренче тапкыр 1983 елда кулланыла башлады. Нәкъ шул елда сатуга Моtorola DynaTAC-8000X телефоннары чыкты. Motorola DynaTAC 8000Х ут-диодлы дисплей белән җиһазландырылган һәм төзелеш кирпече зурлыгында булган. Әлеге аппарат аша беренче булып 1983 елның 13 октябрендә АКШта беренче коммерция кәрәзле элемтә челтәрен сафка бастырган Ameritech Mobile компаниясе президенты Б.Барнет шалтыраткан. Телефон ярдәмендә сәгать буе сөйләшергә мөмкин булган, ә көтү режимында эшләү вакыты сигез сәгатькә җиткән. Челтәрдән файдаланган өчен абонент түләве аена 50 долларга төшкән, ә бер минутлык шалтырату өчен сөйләшүләр аеруча күп булган вакытта 40 цент һәм калган сәгатьләрдә 24 цент түләргә туры килгән. Әмма бу — аппаратны сатуга йогынты ясамаган.
 
«Сатып алучыларны портатив телефон ярдәмендә һәрвакыт элемтәдә булу мөмкинлеге шулкадәр шаккаттырды ки, DynaTAC 8000Х аппаратын алырга чиратка меңнәрчә кеше тезелә иде, — дип искә ала телефонны эшләүчеләрнең берсе Р.Кролопп. — 1983 елда чыбыксыз телефон аша шалтырату идеясе үзе үк фантастика кебек тоела иде».
Тәүге кәрәзле телефонны уйлап табу тарихы сугыштан соңгы чорларга барып тоташа. 1947 елда АТ&Т компаниясе, ә төгәлрәге аның Bell Laboratories тикшеренү лабораториясе, беренче булып шундый аппарат ясау идеясе белән чыга. Шул ук вакытта телефонны уйлап табучылар аны автомобильдә куллану идеясе белән генә чикләнә. Аппарат, туендыру чыганагыннан башка, 30 — 40 кг авырлыкта була.
 
Узган гасырның 50 нче елларында автомобиль телефоннарын акрынлап кечерәйтә башлыйлар. 70 нче еллар башына инде алар 12 — 14 кг га юкара. Ә 20 елдан соң Motorola компаниясе инженеры М.Купер 1 кг нан чак кына авыррак булган телефон уйлап таба. Кәрәзле телефон прообразы — график дисплейлы, сәгатьле, клавиатуралы трубка узган гасырның 80 нче елларында эшләнә.
 
1988 елда спутник элемтәсе ярдәмендә кәрәзле телефоннар унар км дан ала башларлык итеп камилләштерелә.
Строка 26 ⟶ 25 :
Кәрәзле телефоннарның хәзер түбәндәге төрләре бар: Nokia; Samsung, Sony Ericson, Filips, LG, Motorolla, Audiovox, Just, Vertu, Apple. Модельләр буенча иң популяры Just, Nokia. Аннан соң Vertu, Apple, Samsung, Sony Ericson, Filips, LG, Motorolla бара. Кәрәзле телефоннар ярдәмендә сөйләшергә, SMS, MMS җибәрергә, музыка тыңларга, уен уйнарга, Интернетка чыгарга, камерага, фотога төшерергә, сөйләшүне яздырырга мөмкин, ягъни хәзерге кәрәзле телефоннар бик күп төрле операция башкара. Алар бер, ике, өч симкалы булырга мөмкин.
 
Дөньяда мобиль элемтә абонентлары бер миллиард тирәсе санала. 2010 елда 450 миллион кесә телефоны сатылган. Кайбер илләрдә халыкның 80 проценты телефонсыз торалмый. Бүген дөньяда ике миллиардка якын кешенең телефоны бар. 100 кешегә 158 телефон туры килә.
==Кәрәзле телефоннарның зарары==
 
Шул ук вакытта елына 125 миллион телефон чүплеккә ташлана. [[Корея]]леләр һәр унбер ай саен телефоннарын яңарталар.
 
==КәрәзлеКесә телефоннарның зарары==
Радиотехник һәм радиоэлектрон приборлар ярдәмендә кешелек күзгә күренмәс электромагнитик пәрәвез барлыкка китерде. Югары һәм үтә югары көчәнешле электр үткәргечләре, күп сандагы радио-, телетапшырулар станцияләре, космик ретрансляторлар — боларның барысы да электромагнитик нурларның табигый тәэсиренә йогынты ясый.
 
Строка 33 ⟶ 36 :
База станцияләре (БС), мобиль радиотелефоннар кәрәзле телефоннар элемтәсенең төп элементлары булып тора. Ә болар ультра югары диапазонлы электромагнитик нурланыш чыганагын тәшкил итә. Зоналарга яки кәрәзләргә бүленү (гадәттә 0,5… 10 км) — кәрәзле телефон эшләвенең төп принцибы. Кулланучы трубкасындагы сигнал локаль база станция¬ләре тарафыннан тотыла һәм эзлекле рәвештә башка база станцияләренә җибәрелгәндә акрынлап, адресланган абонент кәрәзенә якынлаша. Кәрәзле элемтә эшләгәндә кәрәзле телефон һәм база станциясе электромагнитик кыр тудыра.
 
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [http://forum.china-iphone.ru/viewtopic.php?f=7&t=1955 FLY-YING f003 (Кытай) nелефонына татарча прошивка]