Шәмси тәкъвим: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1:
'''Иран тәқъвиме''' (''Һиҗри шәмсия'', {{lang-fa|تقویم هجری شمسی}}) — [[Иран]]да һәм [[Әфганстан]]да кулланылган кояш календаре.
== Ай исемнәре ==
{| class="wikitable"
| rowspan = "2" |
| rowspan = "2" align="center" | '''Көн исәбе'''
| colspan = "2" align="center" | '''Айлар исеме'''<ref>Фәкать игенчелек эшләре өчен, кояш хисабы белән яз башыннан башлап, «хәмәл, сәвер, җәүза, саратан, әсәд, сөнбөлә, мизан, гакърәб, кавыс, җәди, дәлү, хут» дип, гарәби исемнәр кулланалар... [http://kitap.net.ru/marjani1.php?lang=tat Шиһабетдин Мәрдҗәни. Мөстәфадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар.]</ref><ref>'''Хәмәл''' — сарык бәрәне; зодиак тамгалары буенча 22 нче марттан 22 нче апрельгә кадәр була торган вакыт арасы; '''сәвер''' — апрель ае; үгез; '''җәүза''' — игезәкләр (зодиак тамгасы, май ае тамгасы); '''саратан''' — июнь ае; кысла; '''әсәд''' — арслан; июль ае; '''сөнбелә''' — август ае, ашлык башагы; '''мизан''' — үлчәү; '''гакрәб''' — чаян; зодиак тамгасы буенча 22 октябрьдан 22 ноябрьгача була торган вакыт (октябрь ае); '''кавәс''' — җәя; зодиак тамгасы буенча булган елның ноябрь ае; '''җәди''' — кәҗә бәтие; зодиак тамгасы буенча егерме икенче декабрьдан егерме икенче январьгача булган вакыт; Иран ел хисабы буенча 10 нчы ай; '''дәлү''' — су чиләге; зодиак елының бер ае исеме булып 22 нче январьдан 22 нче февральга кадәр булган вакыт, январь ае; '''хут''' — диңгездәге бик зур балык; кит балыгы; зодиак тамгалары буенча 22 февральдән 22 нче март арасында булган вакыт. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 680, 514, 778, 501, 746, 533, 258, 71, 197, 772, 114, 667.</ref>
| rowspan = "2" align="center" | '''Милади тәкъвимендә тәңгәллеге'''<br/><small>(кәбисә булмаган елында)</small>
| rowspan = "2" align="center" | '''Зодиак билгесе'''
Строка 14 ⟶ 15 :
| align="center" | 31
| align="left" | [[хәмәл]]
| align="right" | <big>حمل</big>
| align="left" | [[21 март]] — [[20 апрель]]
Строка 21 ⟶ 22 :
| align="center" | 2
| align="center" | 31
| align="left" | [[сәвер]]
| align="right" | <big>ثور</big>
| align="left" | [[21 апрель]] — [[21 май]]
Строка 28 ⟶ 29 :
| align="center" | 3
| align="center" | 31
| align="left" | [[җәүза]]
| align="right" | <big>جوزا</big>
| align="left" | [[22 май]] — [[21 июнь]]
Строка 35 ⟶ 36 :
| align="center" | 4
| align="center" | 31
| align="left" | [[саратан]]
| align="right" | <big>سرطان</big>
| align="left" | [[22 июнь]] — [[22 июль]]
Строка 42 ⟶ 43 :
| align="center" | 5
| align="center" | 31
| align="left" | [[әсәт]]
| align="right" | <big>اسد</big>
| align="left" | [[23 июль]] — [[22 август]]
Строка 49 ⟶ 50 :
| align="center" | 6
| align="center" | 31
| align="left" | [[сөмбелә]]
| align="right" | <big>سنبله</big>
| align="left" | [[23 август]] — [[22 сентябрь]]
Строка 56 ⟶ 57 :
| align="center" | 7
| align="center" | 30
| align="left" | [[мизан]]
| align="right" | <big>میزان</big>
| align="left" | [[23 сентябрь]] — [[22 октябрь]]
Строка 63 ⟶ 64 :
| align="center" | 8
| align="center" | 30
| align="left" | [[гакрәп]]
| align="right" | <big>عقرب</big>
| align="left" | [[23 октябрь]] — [[21 ноябрь]]
Строка 70 ⟶ 71 :
| align="center" | 9
| align="center" | 30
| align="left" | [[кавәс]]
| align="right" | <big>قوس</big>
| align="left" | [[22 ноябрь]] — [[21 декабрь]]
Строка 77 ⟶ 78 :
| align="center" | 10
| align="center" | 30
| align="left" | [[җәди]]
| align="right" | <big>جدی</big>
| align="left" | [[22 декабрь]] — [[20 гыйнвар]]
Строка 84 ⟶ 85 :
| align="center" | 11
| align="center" | 30
| align="left" | [[дәлү]]
| align="right" | <big>دلو</big>
| align="left" | [[21 гыйнвар]] — [[19 февраль]]
Строка 91 ⟶ 92 :
| align="center" | 12
| align="center" | 29/30
| align="left" | [[хут]]
| align="right" | <big>حوت</big>
| align="left" | [[20 февраль]] — [[20 март]]
| align="left" | [[Балык (зодиак билгесе)|Балык]]
|}
== Ел фасыллары ==
Ел дүрт фасылга бүленә:
* '''[[Яз]]''' — бәһар ({{lang-fa|بهار}})<ref>Бәһар — яз, яз көне. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге. Б. 47.</ref>
* '''[[Җәй]]''' — табестан ({{lang-fa|تابستان}})
* '''[[Көз]]''' — паиз ({{lang-fa|پاییز}})
* '''[[Кыш]]''' — зәмистан ({{lang-fa|زمستان}})<ref>Зәмистан — кыш, кыш көне. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге. Б. 137.</ref>
== Атнаның көннәре ==
* '''[[Шимбә]]''' — шәнбә ({{lang-fa|شنبه}})
* '''[[Якшәмбе]]''' — якьшәнбе ({{lang-fa|یکشنبه}})
* '''[[Дүшәмбе]]''' — дүшәнбе ({{lang-fa|دوشنبه}})
* '''[[Сишәмбе]]''' — сиһшәнбе ({{lang-fa|سه شنبه}})
* '''[[Чәршәмбе]]''' — чәһаршәнбә ({{lang-fa|چهارشنبه}})
* '''[[Пәнҗешәмбе]]''' — пәнҗәшәнбә ({{lang-fa|پنجشنبه}})
* '''[[Җомга]]''' — җома ({{lang-fa|جمعه}}) яки адинә ({{lang-fa|آدینه}})
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[af:Irannese kalender]]
| |||