Авышлык (астрономия): юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Luckas-bot (бәхәс | кертем)
к r2.7.1) (робот кушты: ru:Склонение (астрономия)
Ерней (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Рәсем:Equatorial coordinates.png|right|250px|thumb|Экватор координатлары системасы]]
'''Авышлык''' ('''''δ'''''; {{lang-en|Declination}}) — [[астрономия]]дә экватор координатлары системасындагы ике координатның берсе. [[Күк экваторы]] өслегеннән яктырткычка кадәр почмакча ераклыгына тигез була һәм дуганың [[градус (геометрия)|градуслары]], минутлары һәм секундлары белән белдерә. Күк экваторыннан төньяктарак авышлык уңай була, көньяктарак — тискәре. Авышлык уңай булса да, ул һәркайчан билге белән күрсәтелә.
* күк экваторындагы объектының авышлыгы 0° була
* күк йөзе төньяк котыбының авышлыгы +90° була
* күк йөзе көньяк котыбының авышлыгы −90° була
 
[[зенит (астрономия)|Зенит]] аша үтүче күк җисеменең авышлыгы күзәтүченең киңлегенә тигез була (әгәр төньяк киңлекне уңай санарга, ә көньяктәгене — тискәре). Җирнең төньяк ярымшарында билгеле киңлек ''φ'' өчен ''δ'' > 90° − ''φ'' авышлыгы белән күк җисемнәре офыкка төшмиләр. Әгәр дә җисемнең авышлыгы ''δ'' < −90° + ''φ'' булса, бу җисемне ''φ'' киңлегендә күзәтеп булмый<ref name="Зигель">{{китап
|автор = Зигель Ф.Ю.
|башлык = Сокровищница звёздного неба — путеводитель по созвездиям и Луне