İdel-Ural Ştatı: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
к 46.42.44.251 үзгәртүләре (бәхәс) Don Alessandro юрамасына кадәр кире кайтарылды |
||
Юл номеры - 1:
{{töpçek}}
[[Image:Map_of_Idel-Ural.jpg|thumb|right|250px|
<span>İdel-Ural Ştatı</span>
]]
'''İdel-Ural''' berlege [[1917]].-[[1918]]. yıllarda Çığış Awrupada xäzerge öç Törki-Tatar ([[Tatarstan]], [[Başqortstan]], [[Çuaşstan]]) häm öç [[Fin-Uğır]] ([[Marii El]], [[Mordoviä]] and [[Udmurtiä]]) cömhüriätlärne berläşterde.
==Tarix==
[[1917]]. yılnıñ [[Yül]] ayında Törki-Tatarlar İdel-Ural däwläteneñ nigeze salına. Waqıtlı Milli İdärä yasala, ul öç näzärättän tora:
*[[Mäğärif näzäräte]]
*[[Mäliä näzäräte]]
*[[Diniä näzäräte]]
[[Milli Xäzinä]] oyıştırıla, anda 1 million sum çaması aqça cıyıla.
[[1917]]. yılnıñ [[20. Nöyäber]]endä [[Sadri Maqsudi]] [[Millät Mäclese]]neñ utırışın uzdıra. İdel-Ural Ştatınıñ yasaluı iğlan itelä, ul [[Qazan xanlığı]]nıñ däwamı bulırğa tieşie. [[Millät Mäclese]] [[Sadri Maqsudi]]nı İdel-Uralnıñ berençe prezidentı itep saylap quya.
[[1918]]. yılnıñ [[5. Ğínwar]]ında [[Sadri Maqsudi]] [[Millät İdäräse]]neñ räise bulıp saylana.
[[1918]]. yılnıñ [[10. Ğínwar]]ında [[Xärbi İdärä]]neñ 3000 ğäskäre [[Ufa]] uramnarında, «İdel-Ural!» qıçqırıp, milli tantanalı çığış yasıylar wä [[Milli İdärä]]neñ räise [[Sadrí Maqsudí]] bu tantananı qabul itä.
[[1918]]. yılnıñ [[14. Ğínwar]]ında [[Xärbi İdärä]]neñ 2. cıyılışınıñ 14. utırışında [[Sadri Maqsudi]] cämğiätne, berläşkän millät bulırğa häm milli mänfäğätlärne onıtmasqa, çaqırdı.
[[Millät Mäclese]] wäkilläre [[Sovet xäkimiäte]] belän söyläşü alıpbaruınnan baş tartıp, [[Milli İdäräse]]neñ cirle büleklärne yasawın däwam itälär: alar salımnarnı cıyalar.
==Monı da qara==
* [[Möhämmäd Ğayaz İsxaqıy]]
* [[İsmäğil Gaspıralı]]
==Päräwezdä==
* [http://www.azatliq.org/ Azatlıq.org: İdel-Ural'dan yañalıqlar]
* [http://www.dmoz.org/World/Tatarça/Ölkälär/Awrup/Töbäklär/İdel-Ural/ Dmoz.org: İdel-Ural'ğa bağışlanğan belem]
[[Törkem:Tatarstan tarixı]]
[[bg:Идел-Урал]]
▲* [[Maqsudi, Sadri]]
[[ru:Урало-Волжский штат]]
▲* [[Idel-Ural (Legion)]]
▲[[Bg: Idel-Ural]]
▲[[De: Idel-Ural]]
▲[[Tr: Idel-Ural]]
▲[[Eu: Idel-Ural]]
▲[[Nl: Idel-Oeral]]
▲[[Mdf: Idel-Ural stat]]
|