|
[[Файл:Ceres optimized.jpg|thumb|Церера табигый яктылыкта]]
[[Файл:Ceres Earth Moon Comparison.png|right|thumb|200px|Церера (''сулда аста'') [[Ай (иярчен)|Ай]] һәм [[Җир]] белән чагыштырганда]]
'''Церера''' (''1 Ceres'') — [[астероид]] төрендәге [[кәрлә планета]]. Церераны [[1801 ел]]ның [[1 гыйнвар]]да кичен [[Палермо астрономия обсерваториясе]]ндә итальян астрономы [[Джузеппе Пьяцци]] ачтыача. Бу [[астероидлар поясы]]ндагы иң массалы [[күк җисеме]], һәм ул зурлыгы буенча зур планеталарның [[иярчен]]нәредәннәреннән зуррак. Озак вакыт Церера [[планета]] булып санадысанала, аннары аны [[астероид]] дип карадыларкарый башлыйлар, ә [[2006 ел]]ның [[24 август]]таында [[Халыкара астрономия берлеге]]нең XXVI генераль ассамблеядәассамблеясендә аны [[кәрлә планета]]лар исәпләделәрисемлегенә кертәләр. 950 км диаметрлы буларак, Церера хәзерге вакытта астероидлар поясындагы иң зур һәм массалы җисем, һәм ул пояс массасының 32 % тәшкил итә. Күптән түгел генә булган күзәтүләр буенча, ул, күпчелек кече җисемнәрҗисемнәрдән аермалы буларак, йомры рәвешлерәвештә. Церераның өслеге, мөгаен, су бозы һәм гидратланган минераллар (карбонатлар һәм балчыклар) катнашмасыдан гыйбарәт. ЦерерадаЦерера, чамалаучамалаулар буенча, таш төш, боз мантиясе, һәм, ихтимал, кайбер урыннарда кабык астында сыек су океаннарыокеаннарына бария.
Җирдән Церераның ялтыравы 6,7 дән 9,3 кадәр [[йолдыз зурлыгы]] тәшкил итә. Шуңа күрә аны гади күз белән күреп булмый. [[2007 ел]]ның [[27 сентябрь|27 сентяберен]]дә [[НАСА]] [[4 Веста|Веста]] ([[2011]]–[[2012]]) һәм Церераны ([[2015]]) тикшерү өчен [[Dawn (КА)]] зондынызондын очырдыларочыра.
== Орбита ==
Церераның орбитасы [[Марс (планета)|Марс]] һәм [[Юпитер (планета)|Юпитер]] орбиталары арасында урнашкан һәм бик «планетасыман»: [[эклиптика]] яссылыккаяссылыгына карата орбитаның авышлыгы 10° тәшкил итә, [[эксцентриситет]] — 0,08. [[Кояш]] тирәсендә 4,6 ел периодлыпериод белән әйләнә. [[Перигелий]]дә Кояштан 2,54 [[астрономия берәмлеге|а.б.]] ераклыкта, [[афелий]]дә — 2,98 а.б.
== МатдиФизик хасиятләр ==
[[Файл:Ceres Cutaway inernaz.png|left|thumb|200px|Церераның төзелеше:<br />1 — [[реголит]]ның юка катламы;<br />2 — боз мантиясе;<br />3 — таш төш]]
Церера 975×909 км зурлыгы беләнзурлыклы [[сфероид]] равешле. Аның массасы 9,43×10<sup>20</sup> кг тәшкил итә, бу кыйммәтзурлык [[Җир]]нең массасыннан якынча 6300 тапкыр кимрәк. Церераның шактый зур массасы сәбәпле, бу күк җисеме, үзенең тартылыштартылышы тәэсирендә, йомры рәвешле булды.
{{Кояш системасы}}
|
