Нугайлар: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Vergilie01 (бәхәс | кертем)
Тамга: Мобиль җиһаз ярдәмендә үзгәртү Сайтның мобиль юрамасы аша үзгәртү
к Vergilie01 (бәхәс) кулланучысының 3174749 төзәтмәсе кире кагылды
Юл номеры - 32:
'''Нугайлар''' (яки ''ногайлар'' үз аталышы ''ногай, ногайлы''<ref name=":0">Ногайский Героический Эпос" Сикалиев А.И.-М. Черкесск, 1994</ref>) — [[Кыпчаклар|кыпчак]] - [[Маңгытлар|маңгыт]] төркемендәге һәм [[татарлар]] белән бергә яшәгән [[төрки халыклар|төрки халык]] яисә татарларның бер өлеше булып торган халык. Күпчелек вакытта [[Мангыт йорты|Мангыт]] соңында [[Нугай Урдасы|Нугай йорты]] белән тафсирлыйлар. [[Казан ханлыгы|Казан ханлыгында]] [[Xan (titul)|ханнар]] сайлау эшендә катнашкан һәм Казан ханлыгы җирендә бер төркеме яшәгән. [[Төрки телләр]]нең [[кыпчак төркеме]]нә кергән [[нугай теле]]ндә сөйләшәләр. Хәзерне вакытта аерым халык дип санала. Югалырга мөмкин булган халыкларга һәм телләргә керәләр. Саннары — Русиядә 103 660 кеше.
 
Диннәре—ИсламДиннәре — ислам диненең сөнниләр юнәлешенә инану.
 
=== Үз атамалары ===
Юл номеры - 80:
Әйтик, Әстерхан нугайларының әдәби теле — татар теле, Дагстаннын Хәсәу-Йорт, Баба-Йорт районнарында яшәүчеләрнең әдәби теле—кумыкныкы. Гомумән алганда, нугай теле кыпчак төркеменә кергән башка телләрдән лексик, грамматик яктан әллә ни аерылмый, шулай да фонетик яктан төрек һәм үзбәк каракалпак телләренә якын: акыкат—хакыйкать, умер—гомер, таала—тәгалә, саат—сәгать.
[[Файл:Шоьл Тавысы-№-38. 1 бите.jpg|мини|Шоьл Тавысы-№-38. 1 бите]]
 
Нугай сөйләш теле бишөч диалектка бүленә: узнугай (Ставрополь нугайлары), каранугай (Дагстан нугайлары), акнугай (Карачай нугайлары), карагаш һәм юрт-нугай (Әстерхан нугайлары).<ref>
[https://bigenc.ru/linguistics/text/2669288БРЭ. Ногайский язык.]</ref>
 
Алар бер-берсеннән кайбер фонетик үзенчәлекләр белән генә аерыла.