[[Мәхмүд Кашгарый]]ның «Дивану[[Диване логатлөгать әтэт-төркитөрк]]» (1073/1074 еллар) дигән энциклопедик хезмәтенең «Төрки телләрнең үзенчәлекләре» дигән өлешендә башкортларны төп егерме төрки халык исәбенә индерә. «Ә башкортларның теле, — дип яза ул, кыпчак, угыз, кыргыз һәм башка телләргә охшаш, ягъни төрки»<ref>«Девону луготит турк». 1 том. Тошкент. С. 66.</ref><ref>{{книга|автор=[Мәхмүт Ҡашғари[|Махмуд ал-Кашгари]].|часть=|ссылка часть=|заглавие=Диван лугат ат-турк (Свод тюркских слов): В 3-х томах|оригинал=|ссылка=|ответственный=Пер. с араб. А. Р. Рустамова под ред. И. В. Кормушина; предисл. и введ. И. В. Кормушина; примеч. И. В. Кормушина, Е. А. Поцелуевского, А. Р. Рустамова; Институт востоковедения РАН: Институт языкознания РАН|издание=|место=М.|издательство=Восточная литература|год=2010|том=1|страницы=22|страниц=464|серия=Памятники письменности Востока. CXXVIII, 1 / редкол.: Г. М. Бонгард-Левин и др.|isbn=5-02-018202-8, ISBN 978-5-02-036424-0|тираж=800}}</ref>.
Швед тикшеренүчесе Ф. И. Страленберг «Төн уртасы: көнчыгыш Аурупа һәм Азиянең тарихи һәм географик тасвирламасы» (Стокгольм, 1730; алман телендә) дигән китабында 32 телдән алынган сүзләр белән беррәттән башкорт теленнән дә мисаллар бирә, аның раславынча, кырым, үзбәк, башкорт, кыргыз һәм төрекмән татарлары телләре бердәм диалект тәшкил итә.
