Мәгарә: юрамалар арасында аерма

=== Шүлгәнташ мәгарәсе ===

[[Шүлгәнташ]] мәгарәсен беренче тапкыр [[Көньяк Урал]]ның танылган галим-тикшерүчесе [[Пётр Рычков|П.И. Рычков]] бәян иткән. Рычков үз хезмәтендә мәгарәдә "кипкән кеше башы" тапканы турында әйтә.

1954 елда зоолог А.В. Рюмин мәгарәдә борынгы картиналар тапкач, Шүлгәнташ киң билгелек алган <ref>А. Д. Столяр. Происхождение изобразительного искусства. — М.: Искусство, 1985. — С. 35.</ref><ref>Э. П. Позднякова, А. В. Лоскутов, Н. Н. Скокова. Башкирский заповедник // Заповедники европейской части РСФСР. II / Под ред. В. В. Соколова, Е. Е. Сыроечковского. — М.: Мысль, 1989. — С. 241.</ref><ref>{{cite web |url = http://www.shulgan-tash.ru/cave-shulgan-tash-kapova/|deadlink=yes|title = Пещера Шульган-Таш (Капова) |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150929043446/http://www.shulgan-tash.ru/cave-shulgan-tash-kapova/ |archivedate = 2015-09-29 }}. Официальный сайт государственного природного заповедника «Шульган-Таш»</ref>. Галимнәр аларны палеолит чорына кертәләр. Рәсемнәрнең яше бик олы - 14-14,5 мең ел. Рәсемнәр саны якынча ике йөз, ләкин өч дистәгә якын чагыштырмача яхшы сакланган. Рәсемнәр бик зур - 44 дән 112 сантиметрга кадәр. Борынгы кешеләр мәгарә диварларында мамонт, атлар, башка хайваннар, антропоморфик фигуралар, шулай ук ​​аңлату кыенрак билгеләр белән сурәтләнгән.

 

== Кояш системасындагы куышлыклар ==

[[Җир| Җир йөзеннән]] тыш, [[Ай | Айда]] <ref>[https://www.newscientist.com/article/dn18030-found-first-skylight-on-the-moon.html Found: first 'skylight' on the moon], 22 October 2009 — New Scientist.</ref><ref>[http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2010/12jul_rabbithole/ Down the Lunar Rabbit-hole], NASA Science.</ref> һәм [[Марс (планета)|Марс]]та <ref>[https://www.newscientist.com/article/dn12566 Strange Martian feature not a 'bottomless' cave after all], 30 August 2007 — New Scientist.</ref> мәгарәләр булуы ачыкланган. Күрәсең, болар вулкан мәгарәләре, вулкан активлыгының борыңгы эзләре.