Мәхмүд Кашгарый: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up
Sabircan (бәхәс | кертем)
кТөзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
{{twinCYR|Məxmüd Qaşğari}}
{{Шәхес|исем=Мәхмүд Кяшгари
محمود الكاشغري|рәсем=|рәсем_зурлыгы=|alt=<!--محمود الكاشغري-->|рәсем язуы=|тулы исем=|һөнәр=|туу датасы=[[XI гасыр]] башы|туу җире=Көнчыгыш Төркстанның Кяшгар шәһәре|гражданлык=|милләт=|үлем датасы=|үлем җире=|әти=|әни=|ир=|хатын=|балалар=|бүләк һәм премияләр=|сайт=|башка мәгълүмат=}}
| исем = Мәхмүд Кашгари
'''Мәхмүд Кашгари''' яки '''Мәхмүт Кяшгари (''محمود الكاشغري'')''' — [[төрки халыклар|төрки]] язучысы, атаклы «[[Диване лөгать эт-төрк]]» («''Төрки телләр сүзлеге''») әсәре авторы.
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем =
| һөнәр =
| туу датасы = [[XI гасыр]] башы
| туу җире = Көнчыгыш Төркстанның Кашгар шәһәре
| гражданлык =
| милләт =
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
'''Мәхмүд Кашгари''' — [[төрки халыклар|төрки]] язучысы, атаклы «[[Диване лөгать эт-төрк]]» («''Төрки телләр сүзлеге''») әсәре авторы.
 
Ул [[XI гасыр|XI йөзнең]] башларында Көнчыгыш [[Төркстан]]да [[:en:Kara-Khanid Khanate|Караханид ханлыгы (''ингл'')]] дәүләте заманларында [[Кашгар|Кяшгар]] (''كاشغر'') шәһәрендә туган дип санала. Чыгышы төркиләрнең югары катламыннан булып, яшьлегендә Кашгарның үзендә белем алган, соңрак [[Бохара]] һәм башка гыйлем үзәкләрендә дә укыган булуы ихтимал. Шуннан соң ул «Сүзлег»е өчен материал җыю ниятендә төрки илләр буенча сәяхәткә чыгып киткән. Төркиләр, [[төрекмәннәр]], [[угызлар]], [[чигилләр]], [[ягмалар]], [[кыргыз]]ларның шәһәрләрен, кышлау һәм җәйләүләрен күп еллар дәвамында гизеп чыкты, сүзлекләрен туплады, төрле төркем сүз хосусиятләрен өйрәнеп, аныклап чыкты.
 
КашгариКяшгари үз «Сүзлег»енә [[Идел буе]] төркиләренең — [[болгарлар]]ның [[мәкаль]], җыр һәм шигырьләрен дә керткән. Ул үз әсәрен [[1074 ел]]да тәмамлаган.
 
Бу бөек хезмәт безнең заманда [[1915 ел|1915]]—[[1917 ел|1917]] елларда 3 том булып [[Истанбул]]да, [[1960 ел|1960]]—[[1963 ел|1963]] елларда [[Ташкәнт]]тә басылып чыкты. Кашгарига кадәр төрки халыкларның тормыш-көнкүрешләре, телләре, авыз һәм язма иҗатлары турында мондый зур хезмәтнең язылуы мәгълүм түгел. Шуңар күрә бу китап аркасында Мәхмүд Кашгари тарихта беренче бөек тюрколог галим буларак дан алды.