Сөләйман Еналиев: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
к фото, мәгълүмат, төркем өстәү
Юл номеры - 1:
{{Шәхес
| исем = Сөләйман Еналиев
| рәсем = С.Еналиев.jpg
| рәсем_зурлыгы = 150px200px
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
Юл номеры - 22:
| башка мәгълүмат =
}}
'''Енали́ев Сөләйман Бикмөхәммәт улы''' (1''894 — 14.9.1938''), күз табибе, сәламәтлек саклау эшен оештыручы, ТАССР сәламәтлек саклау халык комиссары (''[[1927]]-[[1928]]''), [[Казан медицина институты]] директоры (''[[1935]]-[[1937]]'').
 
==Тәрҗемәи хәле==
Сөләйман Еналиев [[1894 ел]]да игенче гаиләсендә дөньяга килә. [[1909 ел]]ны [[Тамбов губернасы]] Темников өязе [[Пешлә]] авылында башлангыч мәктәп тәмамлый. Ике ел [[Уфа]]да мәдрәсәдә укый. Экстерн рәвештә [[Чита]] шәһәре ирләр укытучы гимназиясен чыгарылыш мтиханнары тапшыра. Аттестат алып, шул шәһәрдә мәктәптәтатар мәхәллә мәктәбендә укыта. 1915-17 елларда [[армия|хәрби хезмәттә]]. Кайтып, [[Пенза губернасы]] мәгариф бүлегендә инструктор, [[1918 елданел]]дан Инсар өяз халык мәгарифе бүлеге мөдире. [[1920 елдаел]]да – 1нче Пенза ирекле полкында кызылармияче.
 
2 нче [[Мәскәү университеты]]ның медицина факультетында укый. Бер үк вакытта, 1924укудан тәнаерылмыйча, [[РСФСР1922]]-[[1923 Мәгарифел]]ларда РСФСР мәгариф халык комиссариатында,комиссариатының [[Мәскәүтатар]]-[[башкорт]] бюросы мөдире, аннары [[КПСС|РКП (б)]] [[Мәскәү]] комитеты [[татар]]-[[башкорт]] бюросы мөдире, [[1923]]-[[1925 ел]]ларда Мәскәү һөнәри белем комитетындабирү идарәсе эшлимөдире. [[1925 елдаел]]да Казанга[[Казан]]га юллана.
 
[[1926]] дан ТАССР Сәламәтлек саклау халык комиссариатында: халык комиссары урынбасары, халык комиссары. 1928-37 елларда [[Казан медицина институты]]нда укыта, бер үк вакытта 1935 тән директор урынбасары, директор. 1931-32 дә [[АКШ]]та ([[Сан-Франциско]] һәм [[Балтимор]] [[шәһәр]]ләрендә) фәнни эшләр буенча командировкада була. Еналиев институтны җитәкләгән чорда морфология бинасы, Маяковский урамындагы тулай торак төзелә.
 
[[1938 елныңел]]ның [[5 сентябрь|5 сентябрендә]] [[НКВД]] тарафыннан кулга алына. 5 көн дәвам иткән «тикшерү чаралары» нәтиҗәсендә, сорау алганда каты кыйналуга дучар ителеп, [[14 сентябрь]]дә вафат була. [[1958 ел]]да аклана.
 
==Фәнни эшчәнлеге==
Аның эшчәнлеге укыту-тәрбия эшен камилләштерүгә, милли кадрлардан табибләр әзерләүгә, фәнни-тикшеренү эшен активлаштыруга һәм дәвалау эшен яхшыртуга юнәлдерелә. Хезмәтләре күз эчендәге яңа барлыкка килгән шешләр иммунологиясенә һәм цитопатологиясенә карый.
 
==Чыганаклар==
# Возвращенные имена. Документальные очерки. Казань, 1990
# Хаклык аклаган исемнәр. [[Казан]]: ТКН, 1991. ISBN 5-298-00652-3
# Г.Р. Кәримова. К вопросу о реализаии суверенных прав ТАССР (20-е годы ХХ века). Казан, «Ученые записки КФУ», том 153, кн.3, 2011.
 
== Сылтамалар ==
* [http://tatarile.org/maglumat/шәхес/еналиев-сөләйман-бикмөхәммәт-улы Татар энциклопедиясе. Казан, 2010. ТР Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе институты]
* [http://www.yuldash.com/tg/index.phtml?id=38571&q=mes&pp=5 Еналеев Сулейман Бек-Мухамедович, медик (1894-1938). История в лицах]
* [http://yuldash-sputnik.ru/35/1023-2014-09-02-12-57-03.html К.Долотказин. Сулейман Еналеев: жизнь и судьба]
 
{{rq|image}}
 
{{DEFAULTSORT:Еналиев, Сөләйман}}
Строка 47 ⟶ 52 :
[[Төркем:Татарстанның сәламәтлек саклау министрлары]]
[[Төркем:Репрессияләнгән татарлар]]
[[Төркем:Халык комиссарлары]]
[[Төркем:Мәскәү дәүләт университетын тәмамлаучылар]]