Xäzärlär: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Dexbot (бәхәс | кертем)
к Removing Link GA template (handled by wikidata)
Kitap (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1:
[[Файл:Chasaren.jpg|300px|мини|уңда|Xäzär qahanlığı häm aña bäyle illär çäçäk atu däwerendä]]
'''Xäzärlär''' — törki telle qäbilälär, VI ğasırdan [[Tönyaq-Könçığış Qawqaz]]da häm [[Kaspiy]] buyı dalalarında küçmä tormış itkännär. Xäzärlär dä Könçığış [[Awrupa]]ğa hunnar urdası belän bergä kilep çıqqannar.
 
== Tel ==
'''Xäzärlär''' — törki telle qäbilälär, VI ğasırdan [[Tönyaq-Könçığış Qawqaz]]da häm [[Qaspiy]] buyı dalalarında küçmä tormış itkännär. Xäzärlär dä Könçığış Yevropağa hunnar urdası belän bergä kilep çıqqannar. Baştaraq alar Tönyaq Dağstannıñ Kaspiy yar buylarında häm Tübän İdelneñ uñyaq dalalarında küçenep yörgännär. Sawirlar belän bergäläp, alar xätta İran belän Vizantiä arasındağı köçle suğışlarda da qatnaşqannar. Ä sawirlar şul uq hunnar berlegendäge törki qäbilälärdän bulğannar, soñraq xäzärlär belän kileşep alar yaña berläşmä tözegännär.
 
Xäzärlär barsillar, sawirlar, bäläncärlär qäbilälärenä yaqın, şulay uq borınğı bolğar xalqına qärdäş xalıq bulğan. Xäzär tele bolğar telenä yaqın bulğan dip sanala.
 
== Tarix ==
'''Xäzärlär'''Baştaraq xäzärlär törki telle qäbilälär, VI ğasırdanTönyaq [[Tönyaq-Könçığış QawqazDağstan]]da hämnıñ [[QaspiyKaspiy diñgeze|Kaspiy]] buyı dalalarında küçmä tormış itkännär. Xäzärlär dä Könçığış Yevropağa hunnar urdası belän bergä kilep çıqqannar. Baştaraq alar Tönyaq Dağstannıñ Kaspiy yar buylarında häm Tübän İdelneñ[[İdel]]neñ uñyaq dalalarında küçenep yörgännär. Sawirlar belän bergäläp, alar xätta [[İran]] belän [[Vizantiä]] arasındağı köçle suğışlarda da qatnaşqannar. Ä sawirlar şul uq hunnar berlegendäge törki qäbilälärdän bulğannar, soñraq xäzärlär belän kileşep alar yaña berläşmä tözegännär.
 
VI yözneñ 60-nçı yıllarında xäzärlär Törki qaxanlığı buysınuında qalğannar. Yöz yıllap waqıt ütkäç, alar annan ayırılıp çıqqannar häm üzläreneñ däwläten — [[Xäzär qahanlığı]]n - oyıştırğannar. Ğomumän, xäzärlär häm Törki qahanlığınıñ töp xalqı, fändä qabul itelgänçä, bik borınğı Aşin — «büre» ıruınnan çıqqannar, ä büre böten törki dönyası başlanğıçınıñ simvolı bulıp isäplänä.