Кытай: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
Хаталарны таптым һәм дөрес итеп яздым (Китай, татарча - Чин) |
||
Юл номеры - 46:
[[1949]]нчы елда Кытай Халык Җөмһүриятен [[игълан]] иткәннән соң дәүләт белән [[Кытай Коммунистик Партия]]сы [[идарә]] итә.
Кытай 14 [[ил]] белән чиктәш: [[Әфганстан]],
== [[Географик мәгълүмат]] ==
Кытайның табигате гаҗәпләнерлек төрле. Аның төньяк-көнчыгышы — дала һәм калкулыклар, монда салкын кыш һәм корылыклы эссе җәй. Көнбатышка таба Бөек Кытай тигезлеге сузыла. Ул — халык иң күп яшәгән төбәк. Анда игенчелек нык үсешкән. Күп гасырлар элек булганча, иксез-чиксез далаларны иңләп көтү-көтү сарыклар, елкы өерләре, дөяләр йөри. Кытайның урта өлешендә бөек Янцзы елгасы хакимлек итә. Аннан көньякка табан йөзләрчә чакрым җирләрне дөге басулары били. Субтропик көньяк-көнчыгышта тау битләүләре ясалма сикәлтәләргә бүлгәләнгән һәм аларда [[чәй]] плантацияләре урнашкан. “Кытай камелиясе” дип аталган чәй хәзер бөтен дөньяда билгеле, ә илнең көньягында чәйне ике мең елдан күбрәк вакыт эчәләр. һәм, ниһаять, Кытайның көньяк-көнбатышы — ул мәһабәт Тибет таулары. Аларның биеклеге 5 мең метрга җитә. Борынгы заманнарда Такла-Макан чүле аша һәм Тарим елгасы буйлап [[Бөек ефәк юлы]] үткән.
Юл номеры - 59:
Чин тарихнасәсе буенча, якынча б.э.к. 2070 елда барлыкка килгән Ся династиясе булды, ләкин аның барлыгы күп кенә белгечләр тарафыннан шик астына куела.
Шаң династиясе — Чин территориясендә беренче барлыгы археологик, нарратив һәм эпиграфик чыганаклары белән дәлилләнгән дәүләт берәмлеге. Озак еллар дәвамында күрше кабиләләр белән сугыш алып барганлыгы сәбәпле [[XI гасыр (б. э. к.)|б.э.к. 11 гасырга]] таба аның территориясе шактый киңәйгән. Шаң династиясе дәверендә ''оракул сөяге язуы'' — хәзерге
=== Империяле Кытай ===
Юл номеры - 68:
Һән имперниясе таркалуыннан соң Өч патшалылык дәвере булды. Хәрби башлыклар арасында хакимият өчен көрәш нәтиҗәсендә [[265 ел]]да яңа Җин (Цзинь) империясе барлыкка килә. Ләкин 316 елда күчмә халыклар [[Җин империясе]]н тар-мар итеп бөтен Төньяк Кытайны басып алганнар. Нәтиҗәдә Төньяк Кытайда төрле дәверләрдә 16 кытай булмаган патшалык хөкем сөрде. Кыттай аксөякләрнең күп өлеше көньякка качып китеп, Көнбатыш Җин династиясенә ([[317 ел|317]]—[[420 ел|420]]) нигез салдылар. Кытай булмаган патшалыклар арасында 100 елдан артык дәвам иткән үзара сугышлар нәтиҗәсендә Тоба Вей (Төньяк Вей) дәүләте (386—534) җиңүче булып чыгып, бөтен Төньяк Кытайны үз кулы астында берләштерде.
[[420 ел|420]]—[[581 ел|581]] елларда Көньяк һәм Төньяк династияләр хакимлек иткәннәр. Бу дәвердә
Төньяк һәм төньяк-көнбатышта Кытай территориясенең шактый өлешен ''Ляо'' киданьнар дәүләте, ''Ся'' тангытлар дәүләте басып алды. Соң империясе бу дәүләтләргә [[көмеш]] вә [[ефәк]] белән түләп торган.
Юл номеры - 74:
13 гасырда Кытай әкренләп монголлар тарафыннан басып алынган. [[1271 ел]]да монголларның җитәкчесе Хубилай Юань династиясенә нигез салган. [[1386 ел]]да озак дәвам иткән көрәш нәтиҗәсендә Юань династиясе бәреп төшерелә һәм хакимияткә Миң династиясе килә.
16 гасырда Кытайда аурупалылар пәйда булганнар. 1557 елда [[Португалия]]
17 гасыр башында манҗур һөҗүмнәре нәтиҗәсендә Кытай кризиска юлыкты. [[1628 ел|1628]]—[[1645]] еллардагы крәстиәннәр сугышы нәтиҗәсендә Миң династиясе урыныннан төшерелгән. Кытайны манҗур баскынчылары басып алдылар. Хакимият манҗурларның Чиң (Цин, 1644—1911) династиясе кулына үтте.
=== Яңа тарих ===
[[1937 ел]]да Япония
[[1937 ел]]ның [[8 август]]ны — Японнар
Моннан соң [[АКШ]] Япониягә икътисадый [[эмбарго]]ны белдерә<ref>No Choice But War: the United States Embargo Against Japan and the Eruption of War in the Pacific. — McFarland, 1995. — ISBN 0-7864-0141-9</ref>.
Юл номеры - 459:
== Дәүләт корылышы ==
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
| |||