Меркурий (планета): юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Addbot (бәхәс | кертем)
к Bot: Migrating 172 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q308 (translate me)
IanraBot (бәхәс | кертем)
к clean up, replaced: [[Файл: → [[Рәсем: (2) using AWB
Юл номеры - 15:
|Искәрмә =
}}
[[ФайлРәсем:Mercury-real color.jpg|right|250px|thumb|Меркурий табигый яктылыкта]]
'''Меркурий''' — [[Кояш системасы]]нда [[Кояш]]ка иң якын урнашкан планета, Кояш тирәсендә 88 җирдәге тәүлек периодлы әйләнә. [[җирсыман планеталар|Эчке планеталар]] төркеменә керә. Кояш системасының иң кечкенә планета. Меркурийның [[күренүчән йолдыз зурлыгы]] −1,9 дан 5,5 гәчә үзгәрә, әмма Кояштан бик кечкенә почмакча ераклыкта (иң күбесе 28,3°) урнашу сәбәптән аны күрү ансат түгел. Югары киңлекләрдә караңгы төнге күктә Меркурийны күреп булмый, аны тик эңгер кыска вакытта күренергә мөмкин. Иң яхшы күренүчәнлек шартлары елына 6–7 тапкыр була (иң зур [[элонгация]] вакытында) иртәнге һәм кичке эңгер-меңгердә.
 
Юл номеры - 32:
== Тикшеренүләр ==
=== Борынгы һәм урта гасырлар күзәтүләре ===
[[ФайлРәсем:Shatir500.jpg|thumb|right|[[Ибне әш-Шәтир]] тәкъдим ителгән Меркурийның хәрәкәте моделе]]
Борынгы греклар [[Гесиод]] дәверендә бу планетаны {{lang-el|Στίλβων}} («Стилбон») һәм {{lang-el|Ἑρμάων}} («Германон») исемнәре астында белгәннәр. Соңрак греклар иртәнге күктә күренеп торган планетаны «Аполлон», ә кичке күктә — «Гермес» дип атаганнар. Б.ч.к. IV гасырда грек астрономлары ике исем астында бер күк җисеме булуыны аңлаганнар. Римлылар бу планетаны Меркурий дип аттаганнар, чөнки ул күк йөзендә башка планеталардан тизрәк хәрәкәт итә. Аларның мифларында [[Меркурий (мифология)|Меркурий]] греклардагы [[Гермес]]ка тәңгәл килгән.