Мукшылар: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 21:
Мукшыларның аерым төркеме булып [[Татарстан]]ның [[Кама Тамагы районы]]нда яшәүче [[каратайлар]] булып тора<ref>''Полубояров М. С.'' [http://www.suslony.ru/Toponimika/KN.htm Древности Пензенского края в зеркале топонимики. Москва, 2003.]</ref>. Алар [[мукшы теле]] катнаш [[татар теле]]нең диалектында сөйләшәләр<ref>''Усманов М.'' Заветная мечта Хусаина Фаизханова: Повесть о жизни и деятельности. Казань, 1980.</ref>.
== Саннары ==
Мукшыларның [[Русия]]дәге санын беренче булып [[1926 ел]]да узган халык санын алу китерә һәм ул 392,4 мең кеше тәшкил итә<ref>Козлов В. И. Расселение мордвы — эрзи и мокши//Советская Этнография 1958. — № 2</ref>. [[1989 ел]]дагы сан алу буенча [[Мордовия]]дәге генә мукшылар саны 180 мең була. Ethnologue мәгълүматы буенча [[2000 ел]]да мукшылар саны 296,9 мең тәшкил итә<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=mdf Ethnologue report for language code: mdf<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
Мукшыларның этник территориясе — [[Мәскәү]]дән көньяктагы һәм көньяк-көнчыгыштагы территорияләр: [[Мордовия]]дән кала, болар, беренче чиратта, [[Рязань өлкәсе|Рязань]], [[Тамбов өлкәсе|Тамбов]], [[Пенза өлкәсе|Пенза]] өлкәләре, шулай ук [[Тула өлкәсе]]нең кынчыгыш өлеше һәм [[Подмосковье]]ның көньяк районнары (Серпухов, Серебряно-Прудский, Зарайский).
== Борынгы тарих ==
Хәзерге мукшылар белән тәңгәлләштерелгән [[андрофаглар]] [[Геродот]] әсәрләрендә искә алына. Ул шулай ук барлык [[Идел буе]] халыкларына кагылган [[б.э.к. 516]]-[[б.э.к. 512|512]] еллардагы скиф-фарсы сугышын да тасвирлый. Скифларны кысрыклап чыгарган сарматлар яулап алучылар булып киләләр һәм җирле мукшы кабиләләренең бер өлешен үзләренә буйсындыралар, ләкин үзләренең аз санлы булулары аркасында үз хакимлеген җәелдерә алмыйлар.
[[Аттила]] хакимлеге заманында Паннония мукшылары аның гаскәренең бер өлешен тәшкил итәләр һәм аның [[Рим]] явында катнашалар.
Безнең эраның якынча [[450 ел]]ында мукшылар [[Идел буе]] [[аланнар]]ы белән соңрак [[бортаслар]] дип аталган берләшмә төзиләр.
== Урта гасырлар тарихы ==
== Чыганаклар ==
| |||