Германия: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән
InternetArchiveBot (бәхәс | кертем)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
Төзәтмә аңлатмасы юк
Тамга: кире кагылган күрсәтмәле төзәтмә Мобиль җиһаз ярдәмендә үзгәртү Сайтның мобиль юрамасы аша үзгәртү
Юл номеры - 1:
{{ДәүләтВМ}}
 
'''Алмания''' (шулай ук: '''Германия''', {{lang-de|Deutschland}}), рәсми исеме белән '''Алмания Федератив Җөмһүрияте''' ({{lang-de|Bundesrepublik Deutschland}}, {{Audio|De-Bundesrepublik Deutschland.ogg|тыңлау}}<ref>{{cite book |editor=Mangold, Max |title=Duden, Aussprachewörterbuch |edition=6th |year=1995 |publisher=Dudenverlag |language=German |isbn= 978-3-411-20916-3 |pages=271, 53f}}</ref>)&nbsp;— [[Үзәк Европа|Үзәк]] һәм [[Көнбатыш ЕвропаАурупа|Көнбатыш Аурупада]]да урнашкан [[мөстәкыйль дәүләт]]. Төньякта [[Төньяк диңгез]], [[Балтыйк диңгезе]] һәм [[Дания]] белән, көнчыгышта [[ПольшаЛәхстан]] һәм [[Чехия]] [[республика]]лары белән, көньяк-көнчыгышта [[Австрия]] һәм көньякта [[Швейцария]] белән, көнбатышта [[Франция]], [[Люксембург]] белән, төньяк-көнбатышта [[Бельгия]] һәм [[Нидерланд]] белән чиктәш. Җирнең [[уртача климат]]лы өлкәсендә урнашкан.
 
Алмания&nbsp;— федератив парламент [[җөмһүрият]]е, 16 автономияле илдән (өлкәдән) тора. Мәйданы&nbsp;— {{сан|357386|км}}²<ref name="Fläche">{{cite web |title=Fläche und Bevölkerung |url=https://www.statistikportal.de/de/bevoelkerung/flaeche-und-bevoelkerung |website=www.statistikportal.de |language=de}}</ref>, су өлеше&nbsp;— {{сан|2.42|%}}. Якынча 82 миллион халкы белән [[ЕвропаАурупа берлеге|Аурупа берлегендә]]ндә халык саны буенча беренче урында. [[Башкаласы]] һәм иң [[Халык саны буенча Алмания шәһәрләре|эре]] шәһәре&nbsp;— [[Берлин]]. Иң эре [[конурбация]]се исә (берничә үзәкле [[шәһәр агломерациясе]])&nbsp;— мәркәзләре [[Дортмунд]] һәм [[Эссен]] шәһәрләре булган [[Рур өлкәсе]]. Башка зур шәһәрләре түбәндәгеләр: [[Һамбург]], [[Мюнхен]], [[Кёльн]], [[Майндагы Франкфурт]], [[Штутгарт]], [[Дүссельдорф]], [[Лейпциг]], [[Бремен]], [[Дрезден]], [[Һанновер]] һәм [[Нүрнберг]].
 
Хәзерге Алманиянең төньяк өлешенә туры килүче җирләрдә [[классик антик дәвер]]дән, ягъни [[Борынгы Греция|Борынгы Грек]] һәм [[Борынгы Рим]] дәүләтләре чорыннан башлап төрле алман (герман) кабиләләре яшәгәнлеге билгеле. ''Германия'' ({{lang-lat|Germania}}) исемле өлкә б. э. к.&nbsp;100 нче гасырдан әүвәл язылган [[Germania (китап)|чыганакта]] телгә алына. [[Халыкларның Бөек күченеше]] вакытында алман кабиләләре көньякка таба «киңәя». [[X гасыр]]дан башлап, алман җирләре [[Изге Рим империясе]]нең үзәк өлешен тәшкил итә<ref>Империянең латин телендәге исеме&nbsp;— ''Sacrum Imperium'' (`Изге империя') чыганакларда [[1157 ел]]да ук телгә алына. ''Sacrum Romanum Imperium'' (`Изге Рим империясе') атамасы [[1254 ел]]гы чыганакта теркәлгән. Дәүләтнең тулы исеме булган «Алман милләтенең Изге Рим империясе» ({{lang-de|Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation}}) 15 нче йөзьеллыкта кулланыла башлый.<br />{{cite book | last = Zippelius| first = Reinhold| title = Kleine deutsche Verfassungsgeschichte: vom frühen Mittelalter bis zur Gegenwart| trans-title = Brief German Constitutional History: from the Early Middle Ages to the Present| edition = 7th| origyear = 1994| year = 2006| publisher =Beck| language = German| isbn = 978-3-406-47638-9| page = 25}}</ref>. [[XVI гасыр]]да төньяк алман өлкәләре [[протестант реформациясе]]нең мәркәзе була. Изге Рим империясе таркалганнан соң, [[1815 ел]]да [[Алман конфедерация]]се оеша. [[1848—1849 елгы Алман инкыйлабы]] нәтиҗәсендә, ирекле тавыш бирү аша, бөтен алман өлкәләре өчен дә уртак булган [[Франкфурт парламенты]] сайлана. Әлеге парламент халыкка төп демократик хокуклар бирүче кануннар кабул итүгә ирешә.