Mao Tzıduñ
Mao Tzıduñ (äyteleşe tıñla ) yäki ruslaştırılğan pinyin buyınça Mao Dzeduñ (qıtayça 毛澤東, pinyin Máo Zédōng) (1893, Şaoşän-1976, Xanbalıq) - Qıtay däwlät häm säyäsi eşleklese, 1949 yıldan QXC Räise, maoizm töp teoretigı.
Mao Tzıduñ qıtayça 毛澤東, pinyin Máo Zédōng | |||
| |||
---|---|---|---|
aña qädär: | nigezlänä | ||
däwamçısı: | Hua Gofeng | ||
| |||
aña qädär: | nigezlänä | ||
däwamçısı: | Lü Şaoçi | ||
| |||
aña qädär: | Cu De | ||
däwamçısı: | Can Wentiän | ||
Tuu: | 26 dekäber 1893 | ||
Tuu urını: | Şaoşän, Qıtay | ||
Ülem: | 9 sentäber 1976 (82 yäş) | ||
Ülem urını: | Xanbalıq, Qıtay |
Eşçänlek
үзгәртүYäşlek çaqta Qıtay Kommunistik firqäsenä kergän, 1930 yıllarda Ciäñsi töbägendä kommunistik rayonnar citäkçese bulğan.
Qıtay öçen maxsus kommunistik ideologiä zarur digän qaraşta bula. Citäkçelärneñ berse Mao bulğan "Böyek yaw"dan soñ, Qıtay Kommunistik firqäsendä citäkçe urının alırğa ireşä.
SSRB yağınnan xärbi, material'-kiñäşlär yağınnan xälitkeç yärdäm bulğaç Mao Tzıduñ generalissimus Çan Kayşi ğäskären uñışlı ciñgännän soñ 1949 yılnıñ 1 oktäberendä Qıtay Xalıq Cömhüriäte barlıqqa kilüe turında iğlan itelgännän birle ğömereneñ soñğı könenä qädär il başlığı bula.
1943 yıldan ülgänçe Qıtay kommunistik firqäse räise, şulay uq 1954-1959 yıllarda QXC räise wazifasın başqara. Berniçä kompaniä ütkärä, şularnıñ iñ bilgelese küp million keşe ğömeren özgän "Zur sikereş" häm "Mädäni inqıylab" (1966-1976).
Xakimlek näticäläre
үзгәртүMao Tzıduñ idärä itkän çorda sänäğätläşterü säyäsäte başqarıla, mass-külämle repressiälär ütkärelä, bu kapitalistik illärdä genä tügel, sotsializm illärendä tänqitlänä. Bu däwerdä Maonıñ şäxes tabınuı xakimlek itä.
Ädäbiät
үзгәртү- Галенович Ю. М. Мао Цзэдун вблизи. — М.: «Русская панорама», 2006. — 325 с. — (Лидеры Китая). — 1000 экз. — ISBN 5-93165-158-6
- Панцов А. В. Мао Цзэдун / Александр Панцов. — М.: Молодая гвардия, 2007. — 867 с. — (Жизнь замечательных людей). — 5000 экз. — ISBN 978-5-235-02983-5
- Юн Чжан, Холлидей Дж. Неизвестный Мао = Mao: The Unknown Story / Пер. с англ. И.А. Игоревского. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2007. — 845 с. — 20 000 экз. — ISBN 978-5-9524-2896-6
- Шорт Ф. Мао Цзэдун = Mao. A Life / Филипп Шорт, пер. с англ. Ю. Г. Кирьяка. — М.: АСТ, 2005. — 606 с. — (Лицо в истории). — 4000 экз. — ISBN 5-17-028288-5
- Не Юаньдун. Новое понимание философских идей Мао Цзедуна//Вопросы философии. 2007. № 5.