Кулланучы:Dia lee rah/Дворян оясы

«Дворян оясы »— рус язучысы И. С. Тургенев1856-58 елларда язган, 1859 елда «Современник» журналында беренче тапкыр дөнья күргән роман.

Персонажлар

• Федор Иванович Лаврецкий (әнисе үлде - Глафира апасы тәрбияләде).Иван Петрович (Федорның әтисе) - апасы белән, аннары ата-анасы белән яшәгән, аннары ананың хезмәтчесе Маланья Сергеевнага өйләнгән).
• Глафира Петровна (Федорның апасы) - өйләнмәгән хатын, характеры буенча ул чегән әбисенә ошаган.
• Петр Андреевич (Фдорның бабасы, гади дала барины; Федорның бабасы кырыс, әдәпсез кеше иде, әбисе үч алучы чегән иде, иреннән ким түгел).
• Сергей Петрович Гедеоновский, дәүләт киңәшчесе, ялагайланучы һәм алдаучы.
• Мария Дмитриевна Калитина, бай җир хуҗасы, тол хатын.
• Марфа Тимофеевна Пестова, Калитинаның апасы, өйләнмәгән хатын.
• Владимир Николаевич Паншин, камер-юнкер, махсус йөкләмәләр буенча чиновник (Лизаның кияве, Лаврецкийга гашыйк булганга, кыз аны кире какты; Санкт-Петербургта искиткеч карьера ясады, "Владимир" орденын алды, Варвара Павловна Лаврецкая белән җылы мөнәсәбәтләр саклады. )
• Лиза һәм Леночка, Мария Дмитриевнаның кызлары.
• Кристофер Федорович Лемм, карт музыка укытучысы, немец.
• Лаврецкийның хатыны Варвара Павловна Коробина (Варенка) иренә француз белән хыянәт итте.
• Михалевич (Федорның дусты, студент, "энтузиаст һәм шагыйрь").
• Ада (Варвара һәм Федор кызы).

Роман сюжеты

Романның төп герое - Фёдор Иванович Лаврецкий, Тургеневның үзенең күп үзенчәлекләренә ия булган дворян. Лаврецкий әтисенең өеннән ерак үскән, англофил әтисе һәм кечкенә чагында үлгән анасы улы, рәхимсез апасы белән гаилә поместҗесендә тәрбияләнә.Тургеневның рәхимсезлеге белән танылган анасы тәрбияләгәнгә күрә,тәнкыйтьчеләр еш кына сюжетның бу өлешнең нигезен аның балачагында эзләгәннәр.

Лаврецкий укуын Мәскәүдә дәвам итә, һәм операда булганда, урыннарның берсендә чибәр кызны күрә. Аның исеме Варвара Павловна, һәм Федор Лаврецкий аңа мәхәббәтен белдерә һәм кулын сорый. Пар өйләнәләр һәм яңа өйләнгәннәр Парижга күчәләр. Анда Варвара Павловна салонның бик популяр хуҗасы була һәм аның даими кунакларының берсе белән роман башлый. Лаврецкий очраклы рәвештә Варвара Павловнага язылган язманы укыган вакытта хатынының романы турында белә. Якын кешенең хыянәтеннән аптырап, ул аның белән барлык элемтәләрне өзә һәм үзе тәрбияләнгән гаилә милегенә кайта.

Лаврецкий Рәсәйгә кайткач, аның туганы Мария Дмитриевна Калитина янына кунакка килә, ул ике кызы Лиза һәм Леночка белән яши. Лаврецкий шунда ук Лиза белән кызыксына, аның җитди табигате һәм православие диненә чын күңелдән бирелүе аңа зур әхлакый өстенлек бирә, Лаврецкий гадәтләнгән Варвара Павловнаның флирт тәртибеннән аерылып тора. Тора-бара Лаврецкий Лизага бик нык гашыйк булуын аңлый һәм чит ил журналында Варвара Павловнаның үлеме турында хәбәрне укыгач, Лизага үзенең мәхәббәтен белдерә. Ул хисләренең җавапсыз түгеллеген белә - Лиза аны да ярата.

Кызганычка каршы, язмышның аяусыз ирониясе Лаврецкий белән Лизаның бергә булуына комачаулый. Мәхәббәтен игълан иткәннән соң, бәхетле Лаврецкий өенә кайта ... анда тере һәм зарарсыз Варвара Павловнаны табып, аны фойеда көтә. Шулай итеп, журналдагы реклама урынсыз калдырылды.

Тере Варвара Павловнаның кинәт күренеше турында белгәч, Лиза ерак монастырьга барырга карар итә һәм калган көннәрен монастизмда яши. Роман эпилог белән тәмамлана, аның эше сигез елдан соң була, шуннан Лаврецкийның Калитиннар йортына килүе дә билгеле, анда ул шат яшьлекне таба: Лизинның абыйсы, олы сеңлесе Елена, аларның туганнары һәм дуслары. Анда, соңгы еллардан соң, өйдәге күп үзгәрешләргә карамастан, ул кунак бүлмәсен күрә, анда еш кына дус кызы белән очраша, фортепиано һәм өй алдындагы бакчаны күрә, Лиза белән аралашуы аркасында ул бик истә калган. Лаврецкий хатирәләре белән яши һәм шәхси трагедиясендә билгеле бер мәгънә, хәтта матурлык күрә. Уйларыннан соң, герой өенә кайта.

Соңрак, Лаврецкий Лиза монастырендә була, аны күрә, ләкин аңа карамаска тырыша.

Экран адаптациясе

Роман 1914-нче елда В.Р.Гардин ( Ольга Преображенская һәм Михаил Тамаров ролендә) һәм 1969-нчы елда Андрей Кончаловский ( Леонид Кулагин һәм Ирина Купченко ролендә ) төшерелгән .

• 1965 елда романга нигезләнгән телевизион фильм ugгославиядә төшерелә; режиссеры Даниэль Марусич.
• 1969-нчы елда романга нигезләнгән фильм GDR телевидениесендә төшерелде; режиссеры Ганс-Эрик Корбшмидт.

[[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Category:Әдәбият]] [[Төркем:Category:Иван Тургенев романнары]]