Дан скверы (Казан)
Дан скверы — Казанның Идел буе районындаурнашкан скверларының берсе.
| Дан скверы | |
 | |
| Ил |  Россия |
| Район | Идел буе районы |
| Метро | Җиңү проспекты |
| Мәйдан | 2,5 га |
 [[commons:Category: Square of Glory (Kazan) Викиҗыентыкта|Дан скверы]] Викиҗыентыкта | |
Территориаль урнашуы
үзгәртүДан скверы Горки торак районы үзәгендә урнашкан. Өч яктан аның территориясе Гарифҗанов һәм Рихард Зорге урамнары, шулай ук Җиңү проспекты, бер яктан – 9 катлы торак төзелеше белән чикләнгән.
Дан скверы җирле әһәмияттәге аеруча саклана торган территория статусына ия, аның мәйданы 2,5 га тәшкил итә.[1]
Исеме
үзгәртүДан скверы Совет халкының Бөек Ватан сугышында (1941-1945) җиңү яулавы хөрмәтенә үз исемен ала.
Тарихы
үзгәртүДан скверына 1995 елда, Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 50 еллыгы уңаеннан, бушлык урынында нигез салына. Шул ук вакытта ул бик аз санда үсентеләр һәм юллар челтәре булган яшелләндерелгән территория була. Сквер территориясе составына элек төзелгән ябык йөзү бассейны керә.[2]
1995 елда Дан скверында мемориаль комплекс төзелә башлый. Рихард Зорге урамы һәм Җиңү проспекты киселеше ягыннан 2 метр биеклектәге яссы җир өеме төзелз. Аның көнчыгыш ягыннан «Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 50 еллыгы хөрмәтенә Дан скверы» дигән язулы массив истәлекле стела урнаштырыла.
Дан скверының беренче реконструкциясен 2005 елда Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 60 еллыгына үткәрәләр. Ул чакта җир өстенә брусчатка белән салынган мәйданчык (якынча 14 × 15 м) ясаганнар. Аның үзәгендә Казанның "Фонтан-Сити" компаниясе үз проекты буенча кызыл гранит белән тышланган биш очлы йолдыз формасындагы клумба ясый. Ике яктан клумба белән мәйданчыкка менү өчен баскыч ясаганнар. Скверның үзәк өлешенә якын, насыпның 60 метрында «Звезда» фонтаны төзелә. Шулай ук яшел үсентеләр тыгызлыгын арттыралар һәм өстәмә санда юллар салалар, алар аерым гаскәрләр (артиллеристлар аллеясы, танкистлар аллеясы һ.б.) хөрмәтенә аллеяга, шулай ук нацизм корбаннары (концлагерь тоткыннары аллеясы) дип үзгәртеләләр. Һәр аллея янында тиешле язулы кара төстәге истәлекле ташлар урнаштырылган. Бөек Ватан сугышының (мәсәлән, Сталинград сугышы, Курск сугышының) зур сугышлары истәлегенә скверның төрле өлешләрендә дә шундый ук истәлек ташлары куелган.[3]
2015 елда Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 70 еллыгы уңаеннан Дан скверына икенче реконструкция ясала. Ул «Метроэлектротранс» МУП көче белән 2015 елдан гамәлгә ашырыла торган «Парклар һәм скверлар» республика программасы кысаларында тормышка ашырыла. Реконструкция проекты «Татинвестгражданпроект» ГУП һәм И.А. Аксенованың «Храмастерская» ГУП тарафыннан эшләнгән. Аның нигезендә, яшел территориянең зур өлешен төрле төстәге брусчатка белән җәяүлеләр мәйданына әйләндерү, мемориаль зонаны һәм «Звезда» фонтанын яңарту, чәчәкләр, спорт һәм балалар мәйданчыклары булдыру күздә тотыла. Әмма проектны тулысынча финансламау сәбәпле тормышка ашырылмый кала. Барлык эшләрне башкару бәясе 47 млн. сумга бәяләнгән була, ләкин 15 млн. сум гына бүлеп бирелә. Бу акчалар скверны өлешчә яңартуга, барыннан да элек клумба урынында ясалма таштан «Мәңгелек ут» обелискы, шулай ук «Звезда» фонтанын һәм янәшәдәге территорияне урнаштыруга гына җитә. Шул ук вакытта реконструкция кыска вакыт эчендә аврал шартларында башкарылган, бу исә эшләрнең сыйфатына тискәре йогынты ясаган. Шуңа да карамастан, 2015 елның 8 маенда Казан мэры И. Р. Метшин яңартылган дан скверын ачу тантанасы була.
Бәйрәм датасына планлаштырылган барлык эш күләмен башкарып булмавын исәпкә алып, башкарылган эшләр реконструкциянең беренче этабы дип атала. 2015 елның августында Татарстан Республикасы Президенты ярдәмчесе Н.Л. Фишман инициативасы буенча, тирә-юнь йортларда яшәүчеләр белән реконструкциянең беренче этабы нәтиҗәләре турында фикер алышу була, шулай ук аларның дан скверын яңарту буенча алдагы эшләр контекстында теләкләрен белдерә. Хәер, финанслау мәсьәләсе хәл ителмәгәнлектән, дан скверын реконструкцияләү моның белән тәмамлана диярлек.[4][5]
2016 елның 22 июнендә Дан скверында яңа объект барлыкка килә: Татарстан премьер-министры И.Ш. Халиков катнашында Совет разведчигы Рихард Зорге истәлегенә һәйкәл-бюстны ачу тантанасы була. Аның авторы Краснодар скульпторы М.Л. Сердюков була.[6]
Галерея
үзгәртү.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Решение Казанской городская думы от 14 декабря 2016 года № 2-12 «О стратегии социально-экономического развития муниципального образования г. Казани до 2030 года»
- ↑ Вид на сквер Славы и крытый плавательный бассейн со стороны улицы Рихарда Зорге (2003 год)
- ↑ Казань РТ. «Сквер Славы» на проспекте Победы 2005 г.
- ↑ Гордеева Н. Сквер Славы открылся после реконструкции в Казани// Татар-информ, 8 мая 2015
- ↑ Гайфи З. Ильсур Метшин: «Сквер Славы реконструирован по зову сердца»// KZN.RU, 8 мая 2015 2021 елның 17 май көнендә архивланган.
- ↑ Маврин А. В Казани открыли памятник легендарному советскому разведчику Рихарду Зорге// Татар-информ, 22 июня 2016
