Дала (тыюлык, Татарстан)
Дала тыюлыгы - Татарстанның Лениногорск районында урнашкан региональ әһәмияткә ия дәүләт табигый комплекслы заказник.
| Дала | |
| Нигезләнү датасы | 26 октябрь 2000 |
|---|---|
| IUCN тарафыннан якланучы зоналар төркеме | категория МСОП IV: заказник[d] |
| Дәүләт |
 Россия |
 | |
География үзгәртү
Тыюлык һәм Бөгелмә-Бәләбәй калкулыгы һәм Шөгер тауларында урнашкан, мәйданы 58,3 км² булган 31 дала һәм урман-дала кишәрлегеннән тора[1]. Рельефның абсолют билгеләре 90 - 340 м. Рельефның үзенчәлеге-аның елга үзәннәре, чокырлар челтәре белән бүленеше. Тыюлыкның текә калкулыклар буенча һәм кайбер тау биеклегендә сакланган дала участоклары аеруча әһәмияткә ия. Тыюлык территориясендәге далалар берничә төркемгә карый – болын, таш һәм куак далалары
Тасвирлау үзгәртү
Тыюлык территориясендә флористик төрлелек бар. Рус подмареннигы, яшел җиләк, Маршалл кымызы, мамык үләне, типчак, каурый үлән өстенлек итә . Тамыр үсемлекләренең 90-тан артык төре тәкъдим ителә, Татарстан Республикасының Кызыл китабында күрсәтелгәннәрдән сызыклы суган, озын яфраклы гербилс һәм алсу сары скабиоза бар[2] Урманнар имән, юкә, каен, уса, нарат һәм чаган белән күрсәтелә[3]
Кошлар дөньясы төрле. Гомумән алганда, тыюлык территориясендә 68 кош төре теркәлгән. Бигрәк тә сабан тургае киң таралган. Сары чәперчек, бытбылдык, болын көйгәнәге, кыр тургае очрый. Районда шулай ук Татарстан Республикасының Кызыл китабында күрсәтелгән 9 төр кош яши: каракош, бытбылдык, көртлекләр, кыза, болын көйгәнәге, колаклы ябалак, ябалак, алтын щурка, яшел тукран[4].
Зур булмаган чиста елгалар һәм салкын су белән чишмәләр тыюлыкның горурлыгы булып санала. Нәкъ менә шундый елгаларда инеш форелен күрергә мөмкин. Елгаларда шулай ук чуртан, сабан, карас, окунь һ. б. балык төрләре бар.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ ПОЛОЖЕНИЕ О ГОСУДАРСТВЕННОМ ПРИРОДНОМ ЗАКАЗНИКЕ РЕГИОНАЛЬНОГО ЗНАЧЕНИЯ КОМПЛЕКСНОГО ПРОФИЛЯ «СТЕПНОЙ». әлеге чыганактан 2017-04-25 архивланды. 2010-11-18 тикшерелгән.
- ↑ Государственный природный комплексный заказник "Степной".(үле сылтама)
- ↑ Татарстан. Государственному природному заказнику «Степной» — 10 лет, archived from the original on 2016-03-05, retrieved 2020-12-31
- ↑ Государственный реестр особо охраняемых природных территорий в Республике Татарстан.(үле сылтама)
Сылтамалар үзгәртү
- Главный редактор А.И. Щеповских. Государственный реестр особо охраняемых природных территорий в Республике Татарстан, издание второе. Кабинет министров Республики Татарстан. 2010-05-12 тикшерелгән.(үле сылтама)
