Гумус
Гу́мус — үсемлекләр өче туклыклы мәтдәләргә ия булган туфракның төп органик мәтдәсе. Гумус органик туфракның 90%ын алып тора.
Гумус төрле организмнарның, бигрәк тә яңгыр суалчанының, көнкүреш калдыгы булып тора. Моны Чарлз Дарвин да әйтеп үткән.