В.И. Ленин музей-йорты (Казан)
Владимир Ильич Ленин музей-йорты — Казан шәһәрендә, Ульянов-Ленин урамындагы 58 нче йортта урнашкан музей[1].
| В.И. Ленин музей-йорты | |
| Нигезләнү датасы | 7 ноябрь 1937 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Татарстан |
| Урын | Казан |
| Мирас статусы | Төбәк әһәмиятендәге Россия мәдәни мирас объекты[d] |
| Рәсми веб-сайт | museum.ru/M2732 |
 | |
 В.И. Ленин музей-йорты Викиҗыентыкта | |
| В. И. Ленин музей-йорты | |
|---|---|
| |
| Нигезләү датасы | 7 ноябрь 1937 ел |
| Урын |  Казан, Ульянов-Ленин урамы, 58.
|
| Директор | Басова Татьяна Ивановна |
| Сайт | Рәсми сайт |
| В. И. Ленин музей-йорты Викиҗыентыкта
| |
Музей тасвирламасы үзгәртү
Казан В.И. Ленин музей-йорты — мемориаль, ул Ульяновлар гаиләсенең көнкүреш шартларын торгыза. Йорт торышы, шул исәптән чын әйберләр, көнкүреш детальләре — болар барысы да гаилә тарафыннан Ленин шәхесенең кеше һәм революционер буларак формалаштыруга күрсәткән йогынтысын ачык аңларга ярдәм итә.
В.И. Ленин музей-йорты экспозицияләрендә чын документлар, ксерокопияләр, белешмәләр, китаплар, фоторәсемнәр, әдәби чыганаклар тәкъдим ителә. Казан, Ленин билгеләвенчә, Россиянең Европа өлешендә фабрика-завод сәнәгатенең иң мөһим үзәкләре исәбенә кергән. Биредә сиксәнгә якын сәнәгать предприятиесе була, анда эшчеләр саны 5 меңгә кадәр булган[2].
Алдагы тарих үзгәртү
Владимир Ульянов Казан Император университетына укырга керергә карар кыла. Әтисе Илья Николаевич Ульянов бу университетта укыган һәм аны кызыл диплом белән тәмамлаган. Ульяновлар гаиләсе ел саен Казанга килә. Алар бирегә Сембердән даими яшәүгә күчәргә карар кылалар. 1887 елның 30 маенда «Симбирские губернские ведомости» газетасында «Бакча белән йорт, рояль һәм мебель сатыла. Мәскәү урамы, Ульянова йорты» дигән игълан барлыкка килә[3].
Ульяновлар Казанга 1887 елның июнендә килгән. Башта алар Завьялов йортында (Профессорлар тыкрыгы) тукталалар, җәйне Кокушкино авылында үткәрәләр. Казанга кайткач, Ульяновлар Беренче Тауда (хәзер Ульяновлар урамы, 24 йорт) Ростов йортында фатир ала. Тиздән Мария Александровна Соловьёва урамында (Комлев урамы, 15 нче йорт) яңа фатир ала[4].
1888 елның көзендә алар Орлов йортына урнаша, соңрак анда музей-йорт урнаша башлый. Орловлар йорты Арча кырыннан ерак түгел Беренче Тауда урнашкан һәм ишегалды тирәнлегендә урнашкан, балконы һәм тауда шактый матур бакчасы булган ике катлы агач флигель булып торган. Мария Александровна флигельнең икенче катын һәм йортның арткы өлешендәге беренче катта урнашкан ике кухняны алган[4].
Музейда тәкъдим ителгән Ленин биографиясе вакыйгалары үзгәртү
1887 елның 29 июлендә Ульянов Казан Император университеты ректоры исеменә юридик факультетның беренче курсына кабул итү турында гариза бирә[5]. Аның үтенечендә «характеристика алганчы кичектерергә» дигән резолюция барлыкка килә. Бары тик ике атнадан соң, 1887 елның 13 августында, Сембер гимназиясеннән характеристикалар алганнан соң, Владимир Ульяновны университетның юридик факультетының беренче курсына кабул итәләр[6]. Аңа 197 нче номерлы студент билеты бирелә (музейда әлеге документның күчермәсе тәкъдим ителә)[7].
Казанга патшалыкның Мәскәү университеты студентларын җәберләү турындагы мәгълүматлар килеп җиткәч, студентлар җәмәгатьчелегенең канәгатьсезлегенә чик булмый. 1887 елның 4 декабрендә Казан Император университетының актлар залында тарихи студентлар җыены-демонстрациясе уза[8]. Катгый тыю булуга карамастан, университетта якташлар җәмгыяте, легаль булмаган студентлар суды җыела. Якташлар советы утырышында түбәндәгеләр карала һәм раслана:
- «Бөтен Казан студентларына» дигән өндәмәнең тексты, аннан соң ул гектографта үрчетелә;
- университет ректорына петиция тексты;
- җыен-демонстрация үткәрү көне билгеләнгән.
Җыенга ректор чакырылган була, аңа петиция тәкъдим ителә (музейда әлеге петициянең тулы тексты күрсәтелә). Җыенга килгәч, ректор студентларны мондый гамәлләр белән бернигә дә ирешмиләр дип кисәтә башлый. Шул ук көнне Владимир Ильич ректор исеменә отчисление турында гариза язган.
Музейның барлыкка килү тарихы үзгәртү
Музей 1937 елның 7 ноябрендә ачыла һәм Бөек Октябрь социалистик революциясенең 20 еллыгына багышлана[9]. Музей булдыруда һәм Ульяновлар гаиләсенең фатирын торгызуда Владимир Ленинның энесе Дмитрий Ильич, аның сеңелләре Мария Ильинична һәм Анна Ильинична Ульянова-Елизарова һәм ике туган энесе Н. И. Веретенников актив катнашалар[10].
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ К. Валидова. Дом-музей В. И. Ленина в Кокушкино. Казань. — 1968.
- ↑ В. И. Ленин Полное собрание сочинений. — Т. 3. — С. 606.
- ↑ Дом, принадлежавший семье Ульяновых. Здесь они жили в 1878-1887 гг. Ныне дом-музей В.И. Ленина
- ↑ 4,0 4,1 Ленин в Казани: скромные доходы, первые шаги в революцию и чтение Чернышевского
- ↑ Ленин в Казанском Университете
- ↑ ЗДЕСЬ УЧИЛСЯ ЛЕНИН
- ↑ Дом-музей В. И. Ленина
- ↑ Ленин и Казань: брат повешенного или вождь революции?
- ↑ Дом-музей В. И. Ленина (г. Казань)
- ↑ ИСТОРИЯ МУЗЕЯ
