Ациклик кушылмалар

Ациклик кушылмалар (алифатик кушылмалар) — углерод атомнары үзара ачык звено хасил итеп береккән органик кушылмалар. Ациклик кушылмалар табигый газ һәм нефтьтә очрый. Биологик процессларда зур роль уйный. Ациклик кушылмаларга барысы да липидлар һәм аларның метаболизм тәхсиләтләре, шуннан аксымнар составындагы күпчелек аминокислоталар һәм башкалар керә. Күпчелек үсемлекләрнең эфир майлары составында ациклик эфирлар, альдегидлар, спиртлар һ. б. була. Югары молекулалы ациклик кушылмалар температура тәэсирендә түбән молекулалы кушылмаларга бүленә, һәм катализаторлар булганда бу түбәнрәк температурада да була. Сәнагатьтә күпчелек ациклик кушылмаларны синтезлау өчен олефиннар, ацетилен һәм углекислый газ башлангыч матдә сыйфатында эшләтелә. Күпчелек ациклик кушылмалар синтетик каучук, сәнәгый җеспел, пластмассалар, дару ясауда һ.б. хасил булган матдәләрне табуда файдаланыла.