Артур Моро
Артур Моро (чын исем — Афанасий Матвей улы Осипов; 1909-1989) - эрзә халык шагыйре, мөхәррир.
| Артур Моро | |
|---|---|
| Туу датасы: | 11 май 1909 |
| Туу урыны: | Красные Ключи[d], Богырыслан өязе, Самар губернасы, Россия империясе |
| Үлем датасы: | 13 гыйнвар 1989 (79 яшь) |
| Үлем урыны: | Мәскәү, СССР |
| Эшчәнлек төре: | шагыйрь, журналист |
Биографиясе үзгәртү
1909 елның 28 апрелендә (11 май) Архангельские ключи авылында (хәзер — Красные ключи авылы, Похвистнево районы, Самара өлкәсе) туа.
Шагыйрьнең балачагы авыр була, ачлыктан әтисе Себергә китә, тимер юлда эшли. Гаиләдә барлык мәшәкатьләр дә әнисенең хатын-кыз җилкәсенә төшә.
1925 елда А. Моро Мәскәүгә китә. («Якстере теште» («Красная звезда») эрзә газетасы редакторы П.С. Глухов ярдәмендә ул Артур ССРБ халыклары телләрендәге Үзәк нәшрият («Центриздат») типографиясе каршында ФЗУ тәмамлый һәм текстларны җыючы һөнәрен ала. "Якстер теште» типографиясендә наборщик булып эшли, ә кичләрен рабфакта укуын дәвам итә.
Бөек Ватан сугышы вакытында «Алга Ватан өчен» дивизион газетасы редакторы була, алгы сафта сугыша. Сугыштан соң Мәскәү һәм Мордовия вузларында укыта.
1945-1947 елларда Жаркова Екатерина Семен кызына (1903-1947) өйләнгән була.
1989 елның 13 гыйнварында Мәскәүдә вафат була, туган авылын Красные Ключида җирләнә.
Хезмәтләре үзгәртү
Артур Морозовның беренче шигырен унҗиде яшьлек яшьтә язган, нәкъ менә шул вакытта ул үзенә шундый «яңгыравыклы, җырлы» псевдонимны ала. Эрзя телендә моро сүзе «җыр» дигәнне аңлата.
Даими рәвештә зур иҗтимагый эшчәнлек алып барды. Шагыйрь гомере вакытында эрзя һәм рус телләрендә 16 китап нәшер ителә.
Ирешү үзгәртү
- сәнгать белеме кандидаты,[1] (1949).
- атказанган шагыйрь Мордва АССР (1969).
- әгъзасы, авыл ҖИРЛЕГЕ СССР (1935).
Хәтер үзгәртү
- Шагыйрь туган йортта истәлек тактасы урнаштырылган.
Төрле формадагы конденсаторлар үзгәртү
- ↑ История Мордовии в лицах: Биогр. сб. кн. 2./ Сост.: П. Д. Грузнов, В. А. Чугунов и др. — Саранск: Тип. «Красный Октябрь», 1997. — 592 с. ISBN 5-7493-0100-1
Сылтамалар үзгәртү
- Моро (Осипов) Артур Матвеевич 2019 елның 23 апрель көнендә архивланган.
- Артур Моро (Афанасий Матвеевич Осипов) 2016 елның 12 март көнендә архивланган.
- Бөек скульптор Степан Эрьзя(үле сылтама)Калып:Недоступная ссылка