Абдулла Вәлиев
Абдулла Хәби улы (Хәбибулла улы) Вәлиев (1922 ел, Бакай — 1944 елның 24 гыйнвары) — Эшче-крестьян Кызыл Гаскәренең кызылармеецы, Бөек Ватан сугышында катнашучы, Советлар Берлеге каһарманы (1943).
| Абдулла Вәлиев | |
|---|---|
 | |
| Туган | 1922 Кушнарин районы |
| Үлгән | 24 гыйнвар 1944 |
| Күмү урыны | Ленинград өлкәсе |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | Алман-совет сугышы |
| Бүләк һәм премияләре |  (1943) (Ленин ордены) |
| Хәрби дәрәҗә | рядовой[d] |
Тормыш юлы
үзгәртүАбдулла Вәлиев 1922 елда Бакай авылында (хәзер — Башкортстанның Кушнаренко районы) туа. Милләте буенча татар[1]. Башлангыч белем ала, колхозда эшли. 1941 елның сентябрендә Вәлиев Эшче-крестьян Кызыл Гаскәренә хезмәткә алына. 1942 елның гыйнварыннан Бөек Ватан сугышы фронтларында.
1943 елның июленә кызылармеец Абдулла Вәлиев Үзәк фронтның 60 нчы армиясенең 1031 нче укчылар дивизиясе 1 нче укчылар полкының 1 нче укчылар батальонының танкка каршы мылтыгын исәпләүнең беренче номеры була. Курск дугасындагы сугышларда һәм Днепр өчен көрәштә аерылып тора[1].
1943 елның 13 июлендә Курск өлкәсенең Троснянск районында 257,0 биеклектән Вәлиев үз взводы составында танкка каршы мылтык һәм гранатлар ярдәмендә өч дошман һөҗүмен чагылдыра. Күп санлы өстенлеккә карамастан, немец бүлекчәләре биеклекне ала алмыйлар, 300гә якын солдатны һәм 3 офицерны югалталар. Вәлиев сугышта ике тапкыр яралана, әмма ныгытма килмичә, сугыш кырларыннан китми. Алдагы сугышларда Вәлиев үзенең танкка каршы мылтыгыннан 4 пулемёт һәм 17 дошман солдатын юк итә. 24-25 сентябрь төнендә Вәлиев төркем составында Днепр аша Украин ССРның Чернигов өлкәсенең Рыбный Промысел авылы тирәсеннән юл ала. Төркем плацдармны яулап ала һәм 12 дошман контратакасын чагылдырып, 42 сәгать дәвамында аны тотып тора ала. Шул сугышта Вәлиев 2 пулемёт һәм 9 немец солдатын юк итә[1].
ССРБ Югары Шурасы Президиумының 1943 елның 17 октябрендәге Указы белән кызылармеец Абдулла Вәлиев Ленин ордены һәм «Алтын Йолдыз» медале тапшырылып, Советлар Берлеге каһарманы исеменә лаек була[2].
1944 елның 24 гыйнварында сугышта һәлак була, Ленинград өлкәсенең Гатчина районының Туганицы авылында җирләнә[3].
Бүләкләр
үзгәртү- Советлар Берлеге Каһарманы (1943 елның 17 октябре)[2]:
Хәтер
үзгәртүБакай авылында Вәлиевка һәйкәл куелган, аның исеме белән мәктәп аталган[1].
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Абдулла Вәлиев «Илнең каһарманнары» сәхифәсендә
- ↑ 2,0 2,1 Валеев Абдулла Хабиевич. Герой Советского Союза «Подвиг народа» сайтында
- ↑ ОБД «Мемориал»: Валеев Абдулла Хабиевич
