Şahğəli

(Şahğali битеннән юнәлтелде)

Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.
Tatar Ensiklopediä Süzlege. Qazan, Tatar Ensiklopediäse İnstitutı, 2002.


Kasimov şəhərendə tozelgən Shahghali kabere (1555).

Şahğəli xan (Şəyex Ğali xan) (1505.-1567.), Qasıym xanı (1516.-1519., 1535.-1546., 1546.-1551., 1552.-1567.), Qazan xanı (1519.-1521., 1546., 1551.-1552.). Keçe Möxəmməd xannıŋ onığı, Şəyex Allahiər xannıŋ ulı. Atası wafatınnan soŋ (1516.) Qasıym Xanlığı təxetenə utıra. 1519. yılda bəklər bəge Bulat Şirin törkeme tarafınnan Qazanğa çaqırılıp kiterelə. Məskəw yaqlı səyəsət totuı səbəple, 1521. yılda Tatar aqsöyəkləre anı təxettən qua. Məskəwneŋ böyek kenəzləre yərdəmendə Şahğəli xan tağın berniçə mərtəbə Qasıym həm Qazan təxetlərenə utıra. Berniçə tapqır Məskəw ğəskərləreneŋ Qazanğa qarşı yawlarında qatnaşa (1537., 1540., 1541., 1548., 1552.). 1559. yılda Livoniəgə qarşı suğışta Urıs ğəskərləre avangardı citəkçese. Narva, Pərnu (Derpt, Yuryev) şəhərləren yawlaşa. 1562. yılda Polotsk şəhərenə oyıştırılğan yawda, 1564.-1565. yıllarda Velikiye Luki töbəgendə Urıs dəwləte çikləren saqlawda qatnaşa.