Тыва
Тыва́ Җөмһүрият (Тыва́, Тува́, тыв. Тыва Республика) — Себер федераль округы составында Россия Федерациясенә керүче җөмһүрият.
Байрак
| |
Башкала | Кызыл |
---|---|
Халык саны | 330 368 (1 гыйнвар 2021) |
Нигезләнгән | 24 май 1991 |
Сәгать кушагы | Красноярск вакыты |
Рәсми тел | рус теле, Тыва теле |
География | |
ИҖБ | Россия |
Мәйдан | 170,500 км² |
Координатлар | 51.78°N 94.75°E |
RU-TY | |
Хөкүмәт башлыгы | Шолбан Валерьевич Кара-оол |
Икътисад | |
Башка мәгълүмат | |
Ярдәм телефоннары |
1944 елның 11 октябрендә барлыкка килә.
Башкаласы — Кызыл шәһәре.
Тыва Республикасы дәүләт хакимиятенең бер палаталы закон чыгару (вәкиллекле) органы ― Тыва Республикасы Югары Хуралы.
География үзгәртү
Көньякта һәм көнчыгышта Монголия белән, төньякта Красноярск крае белән, төньяк-көнбатышта Хакасия белән, төньяк-көнчыгышта Бурятия һәм Иркутск өлкәсе белән һәм көнбатышта Алтай Республикасы белән чиктәш.
Халык үзгәртү
Тыва халкы саны — 313 940 кеше (2009), халык тыгызлыгы — 1,86 кеше/ км² (2009). Шәһәр халкы өлеше — 51,22 % (2009).
2002 елгы Россиякүләм халык санын алу мәгълүматлары буенча республиканың милли составы түбәндәгечә:
Халык | 2002 елдагы өлеше, %. |
---|---|
Тыва халкы | 77 % |
Рус халкы | 20,1 % |
Башкалар | 2,9 % |
Тыва Республикасы дәүләт гимны үзгәртү
Тыва телендә | Татар телендә | |
---|---|---|
Мен — тыва мен (тат. Мин — тывалы) | ||
Беренче куплет | ||
Арт-арттың оваазынга |
Изге үткел оваасына | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
Икенче куплет | ||
Өгбелерим чуртунда |
Ата-баба Ватанында | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, | |
Өченче куплет | ||
Аймак чоннар бүлези |
Хөр гаиләдә халыклар — | |
Кушымта | ||
Мен – тыва мен, |
Мин – тывалы, |
2011 елның 11 августында моңа кадәр дәүләт гимны буларак кулланылган "Тооруктуг долгай таңдым" ("Урманнарымда йөргәндә") тыва халык җыры урынына рәсми рәвештә кабул ителде. Окей Шанагаш сүзләре, Кантомур Сарыглар музыкасы.
Административ бүленеш үзгәртү
Мәдәният үзгәртү
- «Саян» — Тыва дәүләт җыр һәм бию ансамбле.