X гасыр славян авылы
« X гасыр славян авылы» (яки «Славян авылы») — Новгород өлкәсендә Любытино кала тибындагы бистәдә этнографик интерактив парк-музей. X гасыр славян авыл җирләрен торгыза. Новгород өлкәсенең «иң күп килүче туристлык үзәге» дип санала[1][2].
| X гасыр славян авылы | |
 | |
| Эшчәнлек өлкәсе | Русия тарихы[d], история Древней Руси[d] һәм древние славяне[d] |
|---|---|
| Дәүләт |
 Россия |
| Урын | Любытино[d] һәм Новгород өлкәсе |
| Рәсми ачылу датасы | 2006 |
| Рәсми веб-сайт | lubturism.ru |
Тарихы үзгәртү
«X гасыр славян авылы» тере тарих музее «Төп Русь» проекты чикләрендә төзелгән, авторлары Любытино тирә якны өйрәнү музее, Новгород дәүләт университеты, Новгород борынгылыкны яратучылар җәмгыяте һәм Любытино районы хакимияте. Торлак һәм хуҗалык корылмалары комплексын төзү проектының герое Любытино, Иске Ладога, Бөек Новгород һәм борынгы Руснең башка үзәкләрендәге купьеллык казулар һәм археологик эзләнү сөземтәсе була[3][4]..
«Славян авылын» төзү Любытино якны өйрәнү музее директоры Андрей Ивановның 2005 елда президент грантын алу белән башлана[4]. Строительство объекта велось с 2006 по 2008 год[5].
«X гасырда славян авылы» Любытино якны өйрәнү музеенда стационар күргәзмә булып тора[6].
Урын үзенчәлекләре үзгәртү
Мста елгасының урта агымында һәм аның тирә-якларында берничә квадрат километр территорияда Европадагы иң зур[7] урта гасыр археология комарткылары комплексының берсе урнашкан (V—XI гасырлар)[5].
X гасырда хәзерге Любытино районы биләмәсендә Новгород җирләренең бер административ үзәге барлыкка килә. 947 елда шунда, төбәк кешеләрен буйсындыру максатында, княгиня Ольга яулар оештыра[4]. Хәзерге Любытино биләмәсендә, Ольга, Новгород җирләре составына кергән, кенәз авылына нигез сала[1]
Любытино археология тыюлыгы үзгәртү
Урынның археология әһәмиятенә ия булу сәбәпле Новгород өлкәсе башкарма комитетының № 177 карары белән 1986 елның 21 апрелендә Любытинода башлангыч археология тыюлыгы оештырыла[1][8]. Аның күләме — якынча 3,5 х 10 км[9] Бу тыюлыкның булдыру максаты — уникаль борынгы комарткыларны саклау һәм тарихны популярлаштыру[10].
«X гасыр славян авылы» Мсты елгасы, археология тыюлыгы территориясендә, үз эченә курганны, җирләү мәйданын һәм торлакны алган чын археологик объект урынында төзелә[5].
Экспозициясе үзгәртү
Экспозиция нигезен төрле типтагы дүрт славян торак йорты һәм хуҗалык каралтылары — амбар, келәт, ындыр, тимерчелек, икмәкханә, мал өчен киртә тәшкил итә. Интерьерда көнкүреш һәм хуҗалык әйберләре күчермәләре урнаштырылган[5].
Славян авылы биләмәсендә 2013 елның 25 маенда Войницкий тәресе күчермәсе төзелә. Аның биеклеге — 188 см, аркылы бүрәнәсе озынлыгы — 88 см. Күчермәне «Славон делале» Любытино якны өйрәнү музее проекты чикләрендә Новгородның бер предприятиесе эшли[5][11].
Төзү үзенчәлекләре үзгәртү
«Славян авылының» торак һәм хуҗалык каралтылары кискен X гасыр технологияларына ярашлы төзелә. Материаллары — бүрәнә, туз, агач тамырлары, мүк, кәс. Корылмаларда аралык, түшәмнәр юк, ишекләр тәбәнәк, вентиляция сыйфатында — кышкы вакытта максималь җылылыкны саклау өчен кече төнлекләр[3][8].
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Информация о Славянской деревне X века. Novgorod.ru. 10.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ Иванова Татьяна Жемчужины Земли Новгородской (русский) : Журнал.
- ↑ 3,0 3,1 Летягин Андрей (3.08.2008). Славянская деревня X века воссоздается в Новгородской области. РИА Новости. 20.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Славянская деревня как туробъект (русский) : Журнал.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Иванов А. Русь глубинная (русский).
- ↑ Информация на сайте. Культура.РФ. 10.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ В Новгородской области воссоздаётся славянская деревня 10 века (русский) : Газета.
- ↑ 8,0 8,1 Информация на сайте. Администрация Любытинского муниципального района. 10.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ Информация на сайте. Tropki.ru. 10.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ Достопримечательности и инфраструктура. Администрация Любытинского муниципального района. 10.02.2020 тикшерелгән.
- ↑ Белоглазова Галина В Новгородской области откроют копию Воймерицкого креста : Газета.
Сылтамалар үзгәртү
- Сайт парка-музея «Славянская деревня Х века» (неопр.). Lubturism.ru. Дата обращения: 10 февраля 2020.
- Музей «Славянская деревня» (неопр.). Викимапия. Дата обращения: 10 февраля 2020.
- Страница культурно-просветительского музейного центра «Славянская деревня Х века» (неопр.). iPetersburg.ru. Дата обращения: 10 февраля 2020.
- Страница Археологического заповедника в Любытино (неопр.). Prigorod.info. Дата обращения: 10 февраля 2020.