Oçu apparatı planerı

Oçu apparatı planerı yäki planer (fransuzça planeur, inglizçä Airframe) - qüät caylanmasız, cihazsız oçqıç yäki boralaq tözeleş öleşe.

Boralaq planerı

Aviatözeleştä planer dip atala, çönki aviabelgeçlär töçençälärne ayıra:

• Planör - oçırlıq (salmaq qına oçıp tübänäyä barırlıq) apparat.
• Planer - oçu apparatınıñ nigez kostruktsiäse.

Planer füzeläj, qawrıylar, şassi, mexanizatsiä töyennäre, qanatlardan tora.

Oçqıç massası 25-34% tan planer masssasınnan tora:

• 25-32% - yulçılar oçqıçı öçen
• 18-28% - bombağa totuçı oçqıç öçen
• 28-32% - istrebitellär öçen

Tarix

Baştaraq planerlar ağaçtan häm tuqımadan yasala ide.

1915 yılda Junkers J-1 monoplanı berençe tapqır tulısınça metaldan yasalğan.

1949 yılda Su-17 oçqıçında berençe tapqır bülenüçän füzeläj borın öleşe yasalğan, soñraq F-111 oçqıçında.

Ädäbiät

• Шаталовин И. А. Тема 3. Элементы конструкции планера самолета // Теоретические и инженерные основы аэрокосмической техники. — М.: авиационно-космических технологий, 2003.
• Гончаренко В. В. Техника и тактика парящих полётов