Як-42
Як-42 — 1970 елларының уртасында ОКБ Яковлев (ССРБ) тарафыннан эшләнгән Россия уртамагистраль пассажир очкычы. НАТО билгесендә — "Clobber" аңлата чүп-чар, иске-москы, чүпрәк-чапрак. Як-42 очкычы проекты 1970 елларда искергән Ил-18 һәм Ту-134 очкычын алмаштыру өчен барлыкка килгән.
| Як-42 | |
|---|---|
 | |
| Тип | пассажир очкычы |
| Эшкәртүче | А. С. Яковлевның тәҗрибә-конструктор бюросы |
| Эшләп чыгаручы | Смоленск авиация җитештерү берләшмәсе һәм Сарытау авиация җитештерү берләшмәсе |
| Баш конструктор | |
| Беренче очыш | март 1975 |
| Файдалану башы | 22 декабрь 1980 |
| Статус | |
| Төп файдаланучылар | Сарытау авиалиниясы |
| Җитешерү еллары | 1977−2003 |
Як-42 Смоленски Авиазаводында (1977−1981) һәм Сарытау Авиазаводында (1978—2003) җитештерелә иде.1978—2003 елга тиклем 183 очкыч җитештерелгән аларның арасында икеү чыдамлылык сынауларга, 11 Смоленски Авиазаводында (1977−1981) һәм 172 Сарытау Авиазаводында.
Очу-техникалык бәяләмәләре үзгәртү
| Бәяләмә | Як-42 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Беренче очыш | 1975 | |||||
| Файдалану башы | 1980 | |||||
| Канат киңлеге | 34,88 м | |||||
| Озынлыгы | 36,38 м | |||||
| Фюзеляж киңлеге | 3,8 м | |||||
| Койрык биеклеге | 9,83 м | |||||
| Канат мәйданы | 150 м² | |||||
| Иң зур сәүдә йөкләнеше | 13 500 кг | |||||
| Иң зур ягулык салуы | 10 100 кг | |||||
| Иң зур очып китү авырлыгы | 57 000 кг | |||||
| Пассажир сыйдырышлыгы | 120 | |||||
| Салон киңлеге | 3.6 м | |||||
| Салон биеклеге | 2,11 м | |||||
| Экипаж | 3 | |||||
| Керәйсер тизлеге | 700 км/сәг | |||||
| Иң зур тизлек | 700 км/сәг | |||||
| Хезмәт түшәме | 9 600 м | |||||
| Иң күп ягулык белән очыш озынлыгы | 4 000 км | |||||
| Иң зур сәүдә йөкләнеше белән очыш озынлыгы | 1 700 км | |||||
| Двигательләр | Д-36,3 x 6500 кгс кгс | |||||
| Уртак сәгатьтәге ягулыкның тотылуы (Иң зур сәүдә йөкләнеше) |
3 100 кг/сәг чагыштырма ягулыкның тотылуы: 35.0 г/пасс.-км | |||||
| Кирәкле очып менү-төшү юл озынлыгы | 1 800 м | |||||
Очкыч төрләре үзгәртү
- Як-42 — чыгыш моделе.
- Як-42Д — Як-42 очкычының модернизациясе варианты.
- Як-42Д-100 — яңа авионика белән моделе.
Тасвирлама үзгәртү
Як-42 — Т-гәүдәле каурыйлы (иске Ту-134 кебек), койрыкта урнаштырган өч двигательле очкычы. Бик күп ягулыкны тотыла: 35 г/пасс.-км. Ту-334 чагыштырганда ягулыкны 23.4 г/пасс.-км гына тотыла.
Файдаланучылар үзгәртү
Серияләп җитештерү башыннан (1980) 183 Як-42 очкычы ясалган.
| Файдаланучы | Модификация | Файдалануда |
|---|---|---|
| Сарытау авиалиниясы | Як-42 | 14 (4 саклауда) |
| Газпромавиа | Як-42 | 8 |
| Тулпар-ЭЙР | Як-42 | 7 |
| Ижавиа | Як-42 | 5 |
| Грозный-Авиа | Як-42 | 4 |
| Татарстан Һава Юллары | Як-42 | 3 |
| МЧС РФ | Як-42 | 2 |
| Armavia | Як-42 | 1 |
| ЮТэйр | Як-42 | 2 (сайтында юк) |
| Бөтенесе | 90 тирәсе | |
Тышкы сылтамалар үзгәртү
- Официальный сайт фирмы КБ Яковлева
- Два недостроенных самолёта Як-42 на заброшенном аэродроме «Саратов—Южный» 2013 елның 29 октябрь көнендә архивланган. (фото)
