Финляндия гимны

“Maamme” (“Туган ягым”) җыры – рәсми рәвештә расланмаган булса да, Финляндиянең милли һәм дәүләт гимны.

Финляндия гимны
Дәүләт	Финляндия
Басма яки тәрҗемәләре	Q20051492?, Our Land[d], Q20051503?, Q20051511?, Q20051515? һәм Q20051517?
Көйязар	Фредрик Пациус[d]
Либретто авторы	Йохан Людвиг Рунеберг[d]
Текст авторы	Йохан Людвиг Рунеберг[d]
Тональлек	си-бемоль мажор[d]
Беренче башкару	13 май 1848
Кайда басылган	Syng for Herren[d], Barnesangboka[d], Metodistkirkens Salmebok[d], Kristen Sang[d] һәм Sions harpe[d]
Финляндия гимны Викиҗыентыкта

Фредерик Пациус

Гимнның язылу тарихы

Хор башкаруында, беренче аудиоязма

Бүген Финляндиядә кулланылган “Maamme” (“Туган ягым”) һимнының сүзләре 1846 елда шагыйрь Йоһан-Людвиг Рунеберг (Johan Ludvig Runeberg, 1804—1877) тарафыннан башта швед телендә язылган булган. Ә көен, Алманиянең Һамбург шәһәрендә туып, соңрак фин виолончельчесе, композиторы һәм, гомумән, “фин классик музыкасының атасы” дип танылган Фредрик Пациус (Fredrik Pacius, 1809—1891) иҗат иткән. Милли гимн исеменә дәгъва кылган шигырьләр һәм көйләр байтак булса да, аларның берсе дә халыкта киң таралыш тапмаган. Пациус һимнын беренче тапкыр 1848 елның 13 маенда Һелсинкиның академия хоры швед телендә башкарган.

Шуннан соң озак еллар дәвамында Рунебергның шигырен фин теленә юньләп тәрҗемә итә алмыйча азапланганнар. Ниһаять, 1889 елда Пааво Каяндер (Paavo Cajander), Юлиус Кронның (Julius Krohn) 1867 елда бастырылган тәрҗемәсен тиешенчә эшкәртүгә ирешкән. Ләкин Яансен исемле эстон язучысы моңа кадәр үк, 1869 елда, финнарны узып, Пациус көенә туган телендә сүзләр язган булган, аның шигыре, төрле бәйгеләрдә башкарылып, тиз арада эстоннарның милли һимны булып танылып та өлгергән.

Финляндиянең дәүләт хакимияте үз илендә халык һимны булып киткән әсәрне әле бүген дә рәсми рәвештә расламый. Эш, әлбәттә, аның тумыштан фин булмаган кешеләр тарафыннан иҗат ителүендә генә түгелдер. Музыка белгечләре фикеренчә, һимнның мотивы алманнарның “Папа һәм Солтан” (Papst und Sultan) исемле… туй-мәҗлес җырындагыга бик охшаш.

"Туган ягым"ны Александр Блок 1915 елда рус теленә күчергән, аның тәрҗемәсе әле бүген дә башкалар арасында иң уңышлы дип санала.

Сүзләре

Рәсми сүзләре

Гадәттә башкарыла торган беренче һәм соңгы унберенче куплетлары. Халыкара чараларда башкарыла торган кыска варианты.

Фин телендә

Оригиналь	Финчә кириллицасы	Финчә ХФӘ транскрипциясе
I Oi maamme Suomi, synnyinmaa, soi, sana kultainen! 𝄆 Ei laaksoa ei kukkulaa, ei vettä, rantaa rakkaampaa kuin kotimaa tää pohjoinen, maa kallis isien. 𝄇 XI Sun kukoistukses kuorestaan kerrankin puhkeaa, 𝄆 viel lempemme saa nousemaan sun toivos, riemus loistossaan, ja kerran, laulus synnyinmaa korkeemman kaiun saa. 𝄇	I Ой мааммэ Суоми, сӱннӱймаа, сой, сана култайнэн! 𝄆 Эй лааксоа эй куккулаа, эй вэттӓ, рантаа раккаампаа куйн котимаа тӓӓ поһйойнэн, маа каллис исиен. 𝄇 XI Сун кукойстуксэс куорэстаан кэрранкин пуһкэаа, 𝄆 вел лэмпэммэ саа нуосэмаан сун тойвос, ремус лойстоссаан, я кэрран, лаулус сӱннӱймаа коркээмман кайун саа. 𝄇	1 [oi̯ ˈmɑːm.me ˈsuo̯.mi ˈsyn.nyi̯n.mɑː ǀ] [soj ˈsɑ.nɑ ˈkul.tɑi̯.nen ‖] 𝄆 [ei̯ ˈlɑːk.so.ɑ ǀ ej ˈkuk.ku.lɑː ǀ] [ei̯ ˈʋet.tæ ˈrɑn.tɑː ˈrɑk.kɑːm.pɑː ǀ] ˈkui̯n ˈko.ti.mɑː tæː ˈpoh.joi̯.nen ǀ] [mɑː ˈkɑl.lis ˈi.si.en ‖] 𝄇 11 [sun ˈku.koi̯s.tuk.ses ˈkuo̯.res.tɑːn ǀ] [ˈker.rɑŋ.kim ˈpuh.ke.ɑː ‖] 𝄆 [ˈʋie̯l ˈlem.pem.me sɑː ˈnou̯.se.mɑːn ǀ] [sun ˈtoi̯.ʋos ˈrie̯.mus ˈloi̯s.tos.sɑːn ǀ] [jɑ ˈker.rɑn ˈlɑu̯.lus ˈsyn.nyi̯n.mɑː] [ˈkor.keːm.mɑn ˈkɑi̯.un ˈsɑː ‖] 𝄇

Уң якта — һимнның швед телендә язылган тексты

Швед телендә

Оригиналь	Кириллицасы	ХФӘ транскрипциясе
I Vårt land, vårt land, vårt fosterland, Ljudhögt, o dyra ord! 𝄆 Ej lyfts en höjd mot himlens rand, Ej sänks en dal, ej sköljs en strand, mer älskad än vår bygd i nord, Än våra fäders jord. 𝄇 XI Din blomning, sluten än i knopp, Skall mogna ur sitt tvång; 𝄆 Se, ur vår kärlek skall gå opp Ditt ljus, din glans, din fröjd, ditt hopp. Och högre klinga skall en gång Vår fosterländska sång. 𝄇	I Ваарт ланд, ваарт ланд ваарт фостерланд, Льудхёгт, о дюра орд! 𝄆 Ей люфтс ен хёйд мот химленс ранд, Ей сэнкс ен дал, ей шёльс ен странд, мер элскад ен ваар бюгд и норд, Эн ваара фэдерс йорд. 𝄇 XI Дин бломнинг, слутен эн и кнопп, Скалл могна ур ситт тваанг; 𝄆 Се, ур ваар кэрлек скалл гаа опп Дитт льус, дин гланс, дин фрёйд. дитт хопп. Ок хёгре клинга скалл ен гаанг Ваар фостерлэндска саанг. 𝄇	1 [voːrt lɑnːd voːrt lɑnːd ǀ voˑrt ˈfos.tær.lɑnd ǀ] [jʉːd høkt uː ˈdyː.rɑ uːrd ‖] 𝄆 [ej lyfts en højd muːt ˈhim.lens rɑnːd ǀ] [ej seŋks en dɑːl ǀ ej ɕøls en strɑnːd ǀ] [meːr ˈel.skɑd en voːr byɡd iː nuːrd ǀ] [en ˈvoː.rɑ ˈfeː.dærs juːrd ‖] 𝄇 11 [din ˈblum.niŋ ˈslʉː.ten en iː knopː ǀ] [skɑlː ˈmuːɡ.nɑ ʉːr sitː tvoŋ ‖] 𝄆 [seː ʉːr voːr ˈtɕæːr.lek skɑlː ɡoː opː ǀ] [ditː jʉːs din ɡlɑns din frøjd ditː hopː ‖] [ok ˈhøːɡ.re ˈkliŋ.ŋɑ skɑlː en ɡoŋ ǀ] [voːr ˈfos.tær.lend.skɑ soŋ ‖] 𝄇

Йоһан-Людвиг Рунебергның Һелсинкидәге һәйкәле

Татарча версиясе

Кириллица	Zamanälif
Әй Суоми, туган ягым, Горур яңгырый атың! 𝄆 Түбәләре күккә ашкан таулар, Диңгез дулкыннары каккан ярлар – Кайларда гына бар тагын, Синдәгедәй якын! 𝄇	Äy Suomi, tuğan yağım, Ğorur yañğırıy atıñ! 𝄆 Tübäläre kükkä aşqan tawlar, Diñgez dulqınnarı qaqqan yarlar – Qaylarda ğına bar tağın, Sindägedäy yaqın! 𝄇

Башка телләргә шигъри тәрҗемәләр

Unser Land (Алман телендә)	Vårt Land (Норвег телендә)	Landið Okkar (Исланд телендә)	Land Okkara (Фарер телендә)	Our Land (Инглиз телендә)	Наш край родной (Рус телендә)	Meie maa (Эстон телендә)	Hazánk (Маҗар телендә)	Nia Lando (Эсперанто)
O Heimat, Finnland unser Land Kling laut, du teures Wort! Kein Land, so weit der Himmelsrand. Kein Land mit Berg und Tal und Strand Wird mehr geliebt als unser Nord, Hier unsrer Väter Hort. Einst ringt sich deine Blüte los Reif aus der Knospe Zwang. Ja, einst aus unsrer Liebe Schoß Geht auf dein Hoffen, licht und groß. Und unser Vaterlandsgesang Erschallt in höherm Klang.	Du vårt land, Finland, vårt fedreland, å, lyd høyt, gylne ord! Ei noen voll, noen åsland, ei vatn, eller kjærere strand enn hjemlandet dette i nord på forfedrenes sand.   Blomsteren din som nu løynes vises fra løk en gang, enn med kjærlighet må vokses håpet og gleda her i din glans, og høyere skal klinge en gang han vårt fedrelands sang.	Ó landið okkar, Finnland, fósturland, hljómðu hátt gullin orð! Ekkert land af dölum og fjöllum, vötnum og ströndum er elskað meira enn þetta okkar norðurland, athvarfið feðra okkar.   Blómið þitt mun vaxa ein daginn úr skel sinni; enn af ást okkar munu þrútna von þín og gleði, dýrð þínni í, enn hærra mun óma aftur heimalandslagið okkar.	Land okkara, Finnland, fedraland, ljómið nú hátt, gylt orð! Einki land av dølum, fjøllum, vøtnum og strondum er elskað sum hetta landið norðureftir, har fedrarnir hvíla.   Og tín blóma upp man rísa ein dagin úr skali; av ást okkara munna vaksa tín vón og gleði, í tínari dýrd, og hærra skal ljóða aftur okkara heimlandssangur.	Our land, our land, our fatherland, Sound loud, o name of worth! No mount that meets the heaven’s band, No hidden vale, no wave-washed strand, Is loved, as is our native North, Is loved, as is our native North. Thy blossom, in the bud laid low, Yet ripened shall upspring. See! From our love once more shall grow Thy light, thy joy, thy hope, thy glow! And clearer yet one day shall ring The song our land’s shall sing.	Наш край, наш край, наш край родной, О, звук, всех громче слов! Чей кряж, растущий в небо над землёй, Чей брег, встающий кручей над водой, Любимей гор и берегов Родной земли отцов? Он расцветет, твой бедный цвет, Стряхнув позор оков, И нашей верности святой обет Тебе дарует славу, блеск и свет, И наша песнь домчит свой зов До будущих веков.	Oi maa, me Soome, sünnimaa, suur sõna helise! Ei ükski rand all taevaraa nii armsat eal olla saa, kui põhja koidust kuldne see maa meie isade. Küll sinu pungi õitsele kord puhkeb uhkena, me armastus viib hiilgele su au, su töö, su lootuse, ja saab kord kõla kõrgema su laul, oi sünnimaa!	Hazánk, hazánk, te drága szó, Zendülj az ajkakon! Nincs bérc, egekre felnyúló, Se völgy, se part oly bájoló Sehol, mint itten északon, Öledben ősi hon. Kinyílik egykor, érzem én, Virágod bimbaja. Szeretetünk örök tüzén Fakad számodra üdv, remény: Fennen csapong még valaha A mi hazánk dala!	Ho, patra land', amata ter' sonegu kara vort'! Nenia val', nek bord' en ver' etendas sin sub la eter', ravanta pli, amata pli ol la patruj' de ni. Florado via el embri' disvolvos riĉe sin! La lum', la ĝoj', l' esper' de vi eliros el la am' de ni, kaj plilaŭtiĝos en l' aer' la kant' de l' patra ter'.

Башлангыч текстлар

Швед телендә сүзләр (оригиналь)	Финчәдә сүзләр (иң популяр)	Инглиз телендә сүзләр (Финляндиядә уртак тел)
Vårt land, vårt land, vårt fosterland, Ljud högt, o dyra ord! 𝄆 Ej lyfts en höjd mot himlens rand, Ej sänks en dal, ej sköljs en strand, Mer älskad än vår bygd i nord, Än våra fäders jord. 𝄇 Vårt land är fattigt, skall så bli För den, som guld begär. En främling far oss stolt förbi: Men detta landet älska vi, För oss med moar, fjäll och skär Ett guldland dock det är. Vi älska våra strömmars brus Och våra bäckars språng. Den mörka skogens dystra sus, Vår stjärnenatt, vårt sommarljus. Allt, allt, vad här som syn, som sång Vårt hjärta rört en gång. Här striddes våra fäders strid Med tanke, svärd och plog. Här, här, i klar som mulen tid. Med lycka hård, med lycka blid. Det finska folkets hjärta slog. Här bars vad det fördrog. Vem täljde väl de striders tal. Som detta folk bestod. Då kriget röt från dal till dal. Då frosten kom med hungers kval. Vem mätte allt dess spillda blod Och allt dess tålamod? Och det var här det blodet flöt, Ja, här för oss det var, Och det var här sin fröjd det njöt, Och det var här sin suck det göt. Det folk som våra bördor bar Långt före våra dar. Här är oss ljuvt, här är oss gott, Här är oss allt beskärt; Hur ödet kastar än vår lott. Ett land, ett fosterland vi fått, Vad finns på jorden mera värt Att hållas dyrt och kärt? Och här och här är detta land. Vårt öga ser det här, Vi kunna sträcka ut vår hand Och visa glatt på sjö och strand Och säga: se det landet där. Vårt fosterland det är. Och fördes vi att bo i glans Bland guldmoln i det blå, Och blev vårt liv en stjärnedans. Där tår ej göts, där suck ej fanns. Till detta arma land ändå Vår längtan skulle stå. O land, du tusen sjöars land, Där sång och trohet byggt, Där livets hav oss gett en strand, Vår forntids land, vår framtids land. Var för din fattigdom ej skyggt. Var fritt, var glatt, var tryggt. Din blomning, sluten än i knopp, Skall mogna ur sitt tvång; Se, ur vår kärlek skall gå opp Ditt ljus, din glans, din fröjd, ditt hopp. Och högre klinga skall en gång Vår fosterländska sång.	Oi maamme, Suomi, synnyinmaa, soi, sana kultainen! 𝄆 Ei laaksoa, ei kukkulaa, ei vettä rantaa rakkaampaa, kuin kotimaa tää pohjoinen, maa kallis isien! 𝄇 On maamme köyhä, siksi jää, jos kultaa kaivannet Sen vieras kyllä hylkäjää, mut meille kallein maa on tää, sen salot, saaret, manteret, ne meist on kultaiset. Ovatpa meille rakkahat koskemme kuohuineen, ikuisten honkain huminat, täht'yömme, kesät kirkkahat, kaikk'kuvineen ja lauluineen mi painui sydämeen. Täss auroin, miekoin, miettehin isämme sotivat, kun päivä piili pilvihin tai loisti onnen paistehin, täss Suomen kansan vaikeimmat he vaivat kokivat. Tään kansan taistelut ken voi ne kertoella, ken? Kun sota laaksoissamme soi, ja halla näläntuskan toi, ken mittasi sen hurmehen ja kärsimykset sen? Täss on sen veri virrannut hyväksi meidänkin, täss iloaan on nauttinut ja murheitansa huokaillut se kansa, jolle muinaisin kuormamme pantihin. Tääll' olo meill on verraton ja kaikki suotuisaa, vaikk onni mikä tulkohon, maa isänmaa se meillä on. Mi maailmass on armaampaa ja mikä kalliimpaa? Ja tässä, täss' on tämä maa, sen näkee silmämme. me kättä voimme ojentaa ja vettä rantaa osoittaa ja sanoa: kas tuoss' on se, maa armas isäimme. Jos loistoon meitä saatettais vaikk' kultapilvihin, mis itkien ei huoattais, vaan tärkein riemun sielu sais, ois tähän köyhään kotihin halumme kuitenkin. Totuuden, runon kotimaa maa tuhatjärvinen miss' elämämme suojan saa, sa muistojen, sa toivon maa, ain ollos, onnees tyytyen, vapaa ja iloinen. Sun kukoistukses kuorestaan kerrankin puhkeaa, viel lempemme saa nousemaan sun toivos, riemus loistossaan, ja kerran, laulus synnyinmaa korkeemman kaiun saa.	Our land, our land, our Fatherland! Ring out, dear word, oh sound! 𝄆 No rising hill, or mountain grand, No sloping dale, no northern strand, There is, more loved, to be found, Than this — our fathers’ ground. 𝄇 Our land is poor, and so shall be To him who gold will crave. The strangers proudly pass, but we Shall ever love this land, we see, In moor, and fell, and isle and wave, A golden land, so brave. We love our rippling brooks, so bright, Our gushing streams, so strong, The whisper of dark woods, at night, Our starry skies, our summer light, All, all that we, in sight and song, Have felt and lived among. Here fought our fathers, without fear, With sword, and plough, and thought. And here, in clouded times, and clear, With fortune in their front or rear, Their Finnish hearts have beat, and wrought And borne what bear they ought. Who tells, of all the fights, the tale, In which this folk withstood, When war did rage from dale to dale, When frost set in, with hunger’s wail? Who measured all their pouring blood, And all their patience good? And it was here their blood was shed, For us, here, on this shore; And it was here their joys were bred, Here, that their sighs were heaved and fled, That people’s who our burdens bore Before us, long before. Here it is sweet and good, we wot, All, too, is giv’n us here; However fate may cast our lot, A land, a fatherland, we’ve got. Will there a thing on earth appear More worthy, to hold dear? And here’s, and here’s this fatherland, Here every eye it sees; And we can stretch a pointing hand, To show, with joy, its sea and strand, And say, “Behold this country, this, Our Fatherland it is.” And if we once were made to rise To gold clouds, from below, And if we moved in starry skies, Where no one weeps, where no one sighs, To this poor lonely country, though, Our longing hearts would go. Oh land, the thousand lakes’ own land, Of faith, and lay, and glee, Where life’s main sea gave us a strand, Our fore-time’s land, our future’s land, Shy of thy poorness, never be, Be calm, be glad, be free! Thy blossom, hidden now from sight, Shall burst its bud ere long. Lo! from our love, shall rise aright, Thy sun, thy hope, thy joy, thy light, And higher, once, more full and strong, Shall ring Our Country’s song.