Солтангалиев мәйданы
Солтангалиев мәйданы (рус. Площадь Султан-Галиева) — Казанның тарихи үзәгендә, шәһәрнең Вахитов районында урнашкан. Шәһәрнең иң яңа һәм төзекләндерелгән мәйданнарының һәм Казанның истәлекле урыннарының берсе. Төньякта, бина артында терраслы кырлар белән, мәйдан Казансу елгасы ярына карый. Көнбатыш, көньяк һәм көнчыгыштан бу өлкә Касаткин, Бассейная, Пушкин урамнары белән чикләнгән.
| Солтангалиев мәйданы | |
| ... хөрмәтенә аталган | Мирсәет Солтангалиев |
|---|---|
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Казан |
| Нәрсәгә тоташа | Пушкин урамы |
| Почта индексы | 420060 |
 Солтангалиев мәйданы Викиҗыентыкта | |
Тарих үзгәртү
Мәйданы урынында, шәһәрнең тарихи үзәгенең кайбер урамнарыннан аермалы буларак, зур тарихи кыйммәткә ия булмаган азкатлы төзелеш урнашкан. 1969 елның генераль планы белән бу урында һәм алга таба Казан Кремленә таба көнбатышка таба барлык иске биналарны һәм зур биналар белән киң эспланада кору каралган. 1980 еллар ахырында көнбатыштагы төзелешнең гомуми характеры аның заманча чикләрендә яңа мәйданны саклап калу һәм урнаштыру турында карар кабул ителә
Мәйданның көньяк чиге — 1982 елда төзелгән Татарстан АССР Югары Советының массив һәм югары бинасы (хәзер — Татарстан Республикасы Дәүләт Советы). Булачак мәйдан территориясе 1987 елда чистартылган, аның төньяк чигендә беренче яңа бина — «Ленин мемориалы» (хәзерге вакытта — «Казан» милли мәдәни үзәге төзелгән). Башта мәйдан гади ачык мәйдан булган.
1990 еллар башында мәйданда яңа биналар төзү һәм аны төзекләндерү эшләре башлана. 1992 елда аңа 1920-30 елларда татар милли хәрәкәтенең репрессияләнгән лидеры Солтангалиев исеме бирелә.
Административ биналардан тыш, мәйданның мөһим үзенчәлеге — 1990 еллар азагы-2000 еллар башында аның көнбатыш чигендә үсеш алган һәм бай архитектура формаларына ия булган элиталы класслы торак биналар — «Ренессанс» сарае комплексы тора. Мәйданның архитектур бизәлеше 2011 елда сарай комплексының урта бинасын һәм «Солтангалиев» бизнес-үзәген төзеп бетерү белән тәмамланачак.
Әһәмияте һәм объектлары үзгәртү
Мәйданда яшел киңлекләр, чәчәк түшәкләре, үсеш алган таш архитектур койма белән аллеялар һәм төньяк өлешендә каскадлы фонтан бар. Әлеге җәяүлеләр өлеше һәм «Казан милли-мәдәни үзәге» бинасы арасында зур асфальт юл мәйданчыгы урнашкан. Ул татар мифологиясендәге «хоррият» татар мифологиясендәге хатын-кызның алтын сыны белән әйләнеп торучы 40 метрлы Ирек стеласы урнашкан һәм республиканың яшь авторларының скульптуралар галереясы куелган.
«Казан милли-мәдәни үзәге» бинасында берничә музей экспозициясе урнашкан, шәһәр һәм республика дәрәҗәсендәге мәдәни һәм рәсми чаралар уза. Асфальт мәйданчыгында тантаналы чаралар (еш кына кешеләр һәм техника парады яки корылмалары белән), милли, дини, яшьләр, балалар һәм башка бәйрәмнәр, шулай ук автомобиль йөртүчеләр, тимераякта йөрүчеләр, велосипедчылар һәм башка формаль булмаган җәмгыятьләр очрашулары үткәрелә.
«Казан» милли-мәдәни үзәге бинасы артындагы трассаларда кече суднолар йөреше чаралары өчен причаллар бар һәм Кремльгә панорама ачыла һәм шәһәрнең яр буе өлешендәге (Яңа Савин районы) Яңа төзелеш эшләре алып барыла.
Мәйданда түбәндәге объектлар урнашкан:
- Татарстан Республикасы Дәүләт Советы
- Татарстан Республикасы Юары Суды (Юстиция сарае)
- Татарстан Республикасы өчен Россия Федераль салым хезмәте бүлеге
- Татарстан Республикасы Финанс министрлыгы
- Милли мәдәният музее һәм Казанның меңьеллыгы белән "Казан" милли мәдәни үзәге
- «Яңарыш» сарае комплексы
Җәмәгать транспорты мәйдан янындагы бер генә урам буенча да йөрми. Троллейбус һәм автобус хезмәте булган иң якын урын - көньякта Свобода мәйданы, ул Солтангалиев мәйданыннан Дәүләт Советы һәм Татарстан Министрлар Кабинеты биналары белән аерылган.
2015 елдан мәйдан астында дүрт баскычлы җир асты парковкасы төзү планлаштырыла [1]. Машина кую мәйданы — 961 машина кую урыны өчен 9,2 мең квадрат метр тәшкил итә[2].
Сылтамалар үзгәртү
Әдәбият үзгәртү
- Амиров К. «Казань: Где эта улица, где этот дом», Казань, 1995.
