Натрий карбонаты

Натрий карбонаты (Na₂CO₃) — натрий тозының күмер кислотасы белән химик кушылмасы.

Натрий карбонаты
Масса	105,964 м.а.б.
Грозящая опасность	sodium carbonate exposures[d]
Химик фурмула	CNa₂O₃ һәм Na₂CO₃
SMILES фурмуласы	C(=O)([O-])[O-].[Na+].[Na+]
Тыгызлык	2,53 кубик смга ... грамм
Эрү температурасы	852 °C һәм 858,1 °C
Таркалу температурасы	1000 °C
Әчелекнең диссоциация даимие	10,33
Куркынычсызлык классификациясе һәм билгеләнеше	NFPA 704: гадәттән тыш хәлләргә җавап бирү өчен куркыныч матдәләр стандарт идентификацияләү системасы[d]
Натрий карбонаты Викиҗыентыкта

Эрү температурасы 853 °C, тыгызлыгы 2533 кг/m3 булган ак кристалл, суда эри, дымны җиңел сеңдерә, һавада натрий гидрокарбонаты барлыкка китереп дымны һәм углерод диоксидын йоталар. Көчле һәм көчсез кислоталар белән углекислый газ чыгарып үзара тәэсир итешә.

Тривиаль атамасы

Сода — күмер кислотасы техник натрий тозларның гомуми атамасы.

• Na₂CO₃ (карбонат натрия) — кальцинирланган сода
• Na₂CO₃·10H₂O (натрий карбонаты дигидраты составында 62,5 % кристаллашкан су бар) — кер содасы; кайчак Na₂CO₃·H₂O или Na₂CO₃·7H₂O формасында эшләнә.
• NaHCO₃ (натрий гидрокарбонаты) — аш содасы.

Salsola Soda үсемлеге көленнән алганнар, «сода» исеме шуннан килеп чыга. Сода алу өчен кристаллогидратны җылытырга, ягъни калибрларга кирәк булган, шуңа кальцинирланган сода дип атала.

Каустик соданы натрий гидроксиды (NaOH) дип йөртәләр.

Оксидлар һәм гидроксидлар

Төр	Na өчен	С өчен
Гидроксид	NaOH	H2CO3
Оксид	Na2O	CO2

Алу

Россиядә кальцинирланган соданың 58 % өлешен Стәрлетамакта урнашкан Сода, ААҖ җитештерә.

Чыганаклар

• Кальцирланған сода // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.