Михаил Кроль
Михаил Борисович Кроль (1879—1930) — галим-медик, невропатолог; Белорус ССР ы Фәннәр академиясе академигы (1931),, СССР Фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты (1939), БССР-ның атказанган фән эшмәкәре (1931, башка мәгълүматлар буенча — РСФСР[2]); совет неврология мәктәбенә нигез салучыларның берсе.
 | |
| Җенес | ир-ат |
|---|---|
| Ватандашлык |
 Россия империясе.svg){kind=small} СССР |
| Туу датасы | 2 март 1879 |
| Туу урыны | Минск, Россия империясе[1] |
| Үлем датасы | 6 август 1939[1] (60 яшь) |
| Үлем урыны | Мәскәү, СССР[1] |
| Җирләнгән урыны | Новодевичье зираты[d] |
| Һөнәр төре | табиб, невролог |
| Эшчәнлек өлкәсе | неврология |
| Эш урыны | медицинский факультет Белорусского государственного университета[d], Беларус дәүләт тыйб университеты[d], Эксперименталь тыйб институты[d] һәм Журнал неврологии и психиатрии им. С. С. Корсакова[d] |
| Әлма-матер | Мәскәү дәүләт университеты |
| Гыйльми дәрәҗә | академик Академии наук БССР[d], Члены-корреспонденты РАН за всю историю существования[d] һәм профессор |
| Академик дәрәҗә | медицина фәннәре докторы[d] |
| Аспирант яки докторантлары | Марков, Даниил Александрович[d] |
| Шәкертләр | Марков, Даниил Александрович[d] |
| Сәяси фирка әгъзасы | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе |
| Бүләкләр |
 |
Биографиясе үзгәртү
Михаил Василий улы Кроль 1879 елның 18 февралендә (2 март) Минск шәһәрендә мещан гаиләсендә туган.
1896 елда Либава гимназиясен медаль белән тәмамлый һәм Мәскәү университетының медицина факультетына укырга керә, аны 1901 елда тәмамлый. Л.С.Минор җитәкчелегендә Алексеев амбулаториясенең неврология кабинеты невропатологы булып эшли, шул ук вакытта Мәскәүдә Яуза дәваханәсенең неврология бүлеге ординаторы булып эшли (1901—1906 елларда). Соңрак, 1906—1909 елларда — Мәскәү югары хатын-кыз курсларында нервы авырулары кафедрасы хезмәткәре (1906—1909 елларда), 1909—1914 елларда — кафедра ассистенты.
Беренче дөнья сугышы вакытында, 1914 елдан алып 1917 елга кадәр, Кроль — Минскта Кызыл тәре һәм Кызыл ярымай психиатрия пункты мөдире була.
Бөек Октябрь инкыйлабыннан соң, 1917—1921 елларда, Югары хатын-кыз курсларында ассистент, аннары нервы авырулар кафедрасы доценты булып эшли.
1918 елда «Материалы к изучению апракс» темасы буенча диссертация яклый, медицина фәннәре докторы була [3] һәм профессор булып раслана (1918 ел).
1923 елда М. Б Кроль Владимир Ленинның дәвалаучы табибы була[4]
1921 елда, РСФСР мәгариф халык комиссариаты боерыгы буенча М Б Кроль Минскта Белорус дәүләт университетын оештыру буенча хөкүмәт комиссиясе әгъзасы итеп тәгаенләнә һәм бу университетның нервы авырулары кафедрасы мөдире һәм медицина факультеты деканы итеп сайлана[5]
1931 елда медицина Белоруссия академиясенең мөхбир әгъзасы һәм Белорус ССР ы Халык сәламәтлек саклау комитетының Гыйльми медицина советы рәйесенең урынбасары булып сайлана.
1932 елда Мәскәүгә кайта һәм 2-нче Мәскәү медицина институтының нервы авырулары кафедрасы мөдире була. Шул ук вакытта Бөтен Союз эксперименталь институтның нервы авырулары клиникасы директоры һәм бу институтның клиника секторы директоры була.
1933 елда клиник тәҗрибә һәм фәнни күзәтүләр нигезендә М.Б. Кроль «Нервно-патологический синдромы» монографиясен яза, ул соңыннан немец һәм испан телене тәрҗемә ителә (1936 елда китапның тулыландырылган варианты нәшер ителә)[3].
1934 елдан 1938 елга кадәр ССРБ сәламәтлек саклау министрлыгының 4нче Баш идаралыгы дәваханасында баш табиб булып эшли (Кремль хастаханәсе).
1935 елда М.Б.Кроль Лондонда 2нче халыкара неврология конгресында совет делегациясен җитәкли.
1937 елда М. Б Кроль М.С. Маргулис һәм Н.И.Поппер «Учебник нервных болезней» китабының беренче томын язуны тәмамлый[6].
1938 елның җәй-көзендә Хәсән күлендә хәрби хәрәкәтләрдә катнашкан Кызыл Армиянең яралы хәрби хезмәткәрләрен дәвалауда катнаша[7]. Соңыннан армия хәрби хезмәткәрләренең яраларын анализлауда катнаша[8].
1939 елның язында М. Б. Кроль 2-нче Мәскәү медицина институтының бер төркем хезмәткәрләре белән бергә бал корты агуы нигезендә ишиас дәвалау өчен ике елга сузылган препаратны төзү буенча эшне тәмамлый[9]. Шулай ук, 1939 елда М.С. Маргулис һәм Н.И. Гращенков белән бергә М.Б. Кроль «Учебник нервных болезней» хезмәтен язып бөтен, ул өч тапкыр кабатлап басылып чыга[3].
Фәнни эшеннән тыш, М Б Кроль җәмәгать эшмәкәрлеге белән дә шөгыльләнә. Күп тапкыр Мәскәү Советының депутаты итеп сайлана. Невропатологлар һәм психиатрларның Бөтен Союз һәм Мәскәү җәмгыйәтләре рәисе була.
Мәскәүдә Фрунзе урамының, 15 һәм Җир Валы урамының 14/1 йортында яшәгән.
1939 елның 6 августында Мәскәүдә вафат була. Михаил Василий улы Кроль Новодевичье зыяратының колумбариясендә җирләнә.
1932 елдан һәм гомеренең ахырына кадәр Михаил Кроль «Невропатология и психиатрия» журналының җаваплы мөхәррире була. Шулай ук Зур медицина энциклопедиясенең беренче басмасының «Неврология, невропатология, психиатрия, психология» мөхәрририяте бүлеге мөхәррире була[3].
Хәтер үзгәртү
М.Б.Кроль җитәкләгән клиникаларда аңа мемориаль такталар һәм бюст куела.
Библиография үзгәртү
М. Б. Кроль 120-нән артык, шул исәптән, өч монография бастырып чыгара.
- Этнические рефлексы при гипергенезда // «Казанский медицинский атналык», № 6-7, 1927
- М. Б. Кроль. Нервно-патологический синдромы. (1933)
- Учебник нервных болезней. М. — Л., 1939
- Краткие сведения о клещевом (весенне-летнем) энцефалит / сост. Е. Н. Павловский, М. Б. Кроль, А. А. Смородинцев. М. — Л., Меди, 1940.
- Руководство по неврология, к. 1 — 5. М. — Л., 1940-1941
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Кроль Михаил Борисович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Кроль Михаил Борисович // Летопись Московского университета
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Кроль Михаил Борисович // Большая медицинская энциклопедия. / редколл., гл. ред. Б. В. Петровский. 3-е изд. том 12. М., издательство «Советская энциклопедия», 1980. стр.143-144
- ↑ Кроль Михаил Борисович
- ↑ БГМУ — Ректоры университета 2015 елның 28 апрель көнендә архивланган.
- ↑ М. Б. Кроль, М. С. Маргулис, Н. И. Проппер. Учебник нервных болезней. том 1. Биомедгиз, 1937—483 стр.
- ↑ «в обследовании больных принял участие директор клиники академик М. Б. Кроль, который недавно возвратился с Дальнего Востока, где он оказал огромную помощь бойцам, раненым у озера Хасан»
Герои хасанских боев в Москве // «Красная звезда», № 240 (4090) от 17 октября 1938. стр.1 - ↑ академик М. Кроль. Герои Хасана // «Известия», № 244 (6711) от 18 октября 1938. стр.3
- ↑ Лечение пчелиным ядом // журнал «Вокруг света», № 4, 1939. стр.23
Әдәбият үзгәртү
- Н. И. Проппер-Гращенков. М. Б. Кроль. // «Вестник АН СССР», № 8—9, 1938.
- Республика Беларусь: Энциклопедия: В 6 т. / Г. П. Пашков; — Минск: «Беларуская Энцыклапедыя» iмя Петруся Броўкi, 2008. — Т. 4. — Б. 309. — 768 б. — ISBN 978-985-11-0425-9.
- Кроль Міхаіл Барысавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мінск: БелЭн, 1995. — С. 402. — 800 с.: іл. — 5000 экз.(белор.) — ISBN 985-11-0026-9.
Сылтамалар үзгәртү
- Кроль Михаил Борисович // «Лица Москвы»
- Академик Кроль Михаил Борисович
- Кроль Михаил Борисович в базе данных «История белорусской науки в лицах» Центральной научной библиотеки им. Я.Коласа НАН Беларуси
- [ Кроль Михаил Борисович] — Зур совет энциклопедиясендә мәкалә (3-е издание)
- [1](үле сылтама)