Palmira
Palmira (aramey tele ܬܕܡܘܪܬܐ, Tedmurt ; ğäräpçäتدمر, Tadmor; yähüdçä תַּדְמוֹר, Tdmor; grekçä Παλμύρα) - xäzerge Süriädä urnaşqan borınğı ber şähär ul. Dimäşqtän 210 km yıraqlığında tora. Şähär İncildä, Assiriä patşalarınıñ yılyazmalarında telgä alına. Borınğı dönyanıñ möhim mädäni üzäkläreneñ berse.[1]
Şähär bezneñ erağa qädär 19nçı ğasırdan birle bilgele. Könçığış-könbatış säwdä yulındağı oazista barlıqqa kilgän ide ul.
Şähärdä berniçä ähämiätle ğibädätxanälär, häykällär bar. Arxitektura yağınnan şähärdä yunan (grek), rum zäwıqları belän bergä urındağı ğädätlär çağılış tapqan.
1929-1932 yıllarda şähär tulısınça tazartılıp dönyağa päyda bulğan ide. 1980 yılda ul UNESCO bötendönya mirası isemlegenä kertelgän.
Häykällärne cimerü häm azat itü үзгәртү
2015 yılnıñ 20 mayında şähär İslam däwläte kontrole astına küçkän.
2016 yılnıñ 27 martında Räsäy hawa-ğälämi köçläre yärdämendä Süriä xärbi köçläre Palmiranı İGİLdan azat itälär.
İGİL Palmiranı yawlap alu waqıtında küp borınğı häykällär cimerelgän: "Allat Arıslanı" sını, Baalşamin ğibädätxänäse, Bel ğibädätxänäse, Triumf arkası şartlatıp beterelgän.
Sıltamalar үзгәртү
- кн. Абамелик-Лазарев, «Пальмира: археологическое исследование» (СПб., 1885)
- Hillers Delbert R. Cussini Eleonora. Palmyrene aramaic texts. — Baltimore and London : The Johns Hopkins University Press, 1996. — 458 c.
- Шлюмберже Д. Эллинизированный Восток. Греческое искусство и его наследники в несредиземноморской Азии. М.: Искусство, 1985. — 208 с.