Neft çitkä çığaruçı illär oyışması
Neft çitkä çığaruçı illär oyışması (inglizçä The Organization of the Petroleum Exporting Countries; OPEC) - neft çığaruçı illär tarafınnan neft bäyälären stabil xäldä saqlaw maqsatınnan buldırılğan xalıqara, xökümätara oyışma (kartel)[1].
| Neft çitkä çığaruçı illär oyışması OPEC The Organization of the Petroleum Exporting Countries | |
 | |
| Ştab-fatirı | |
|---|---|
| Tör |
xalıqara, xökümätara oyışma (kartel) |
| Räsmi tel | |
| Citäkçelär |
Prezident - Röstäm Ğäsemi, Ğomum särqätibe - Ğabdulla Säläm äl-Bädri |
| Nigezlängän |
1960 yıl |
| Säxifä |
opec.org |
Oışmağa 13 il kerä:
- İran
- Ğiraq
- Küwäyt
- Soğud Ğäräbstanı
- Venesuela
- Qatar
- Liviä
- Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre
- Älcäzair
- Nigeriä
- İkwadur
- Angola
- İndoneziä[2]
Ştab-fatirı Vena şähärendä urnaşqan. Ğomum särqätibe - Ğabdulla Säläm äl-Bädri (2007 yıldan).
1998 yıldan Räsäy OPEC oyışmasına küzätüçe bularaq kerä häm barlıq utırışlarında qatnaşa başlıy.
Tarix үзгәртү
1960 yılda Bağdad şähärendä oyışa. Nigez saluçılar illär: İran, Ğiraq, Küwäyt, Soğud Ğäräbstanı, Venesuela. Oyıştırunıñ töp maqsatı: yaña bäysez däwlätlär üz çimal östennän käntrül alu teläge.
Başta transnatsional' şirkätlär monopoliäsenä qarşı köräş itä: Exxon, Royal Dutch Shell, Texaco, Chevron, Mobil, Gulf Oil, British Petroleum.
1970 yılda üz cirendä oyışmanıñ illäre neft çığarunı üz käntrül astına ala.
OPEC kvotaları үзгәртү
| İl | Öleş (01/07/05) | Çığaru (01/07) | Çığaru mömkinlege |
|---|---|---|---|
| Älcäzair | 894 | 1372[5] | 1 430 |
| Angola | 1 900 | 1 700 | 1 700 |
| İkwadur | 520 | 500 | 500 |
| İran | 4 110 | 3 700 | 3 750 |
| Ğiraq | 1,481 | ||
| Küwäyt | 2 247 | 2 500 | 2 600 |
| Liviä | 1 500 | 1 650 | 1 700 |
| Nigeriä | 2 306 | 2 250 | 2 250 |
| Qatar | 726 | 810 | 850 |
| Soğud Ğäräbstanı | 10 099 | 8 800 | 10 500 |
| Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre | 2 444 | 2 500 | 2 600 |
| Venesuela | 3 225 | 2 340 | 2 450 |
| Barlıq | 31 422 | 30 451 | 32 230 |
Sıltama үзгәртү
- www.opec.org Räsmi säxifäse
- ↑ ОПЕК: тарих, максатлар, членство һәм оештыру
- ↑ 2016 yılnıñ 1 ğinwarınnan İndoneziä yañadan äğzalıqqa kerde.
- ↑ OPEC: Annual Statistical Bulletin 2007 pp. 50. opec.org. 2014-12-31 тикшерелгән.
- ↑ OPEC production quotas. http://econbrowser.com/.+2014-12-31 тикшерелгән.
- ↑ Среднесуточная добыча в 2007 г.