Heyke Kamerling Onnes

Heyke Kamerling Onnes (niderlandça Heike Kamerlingh Onnes, 1853-1926) — Nidirlan fiziğı häm ximik, fizika ölkäsendä Nobel premiäse iäse (1913).

Heyke Kamerling Onnes nid. Heike Kamerlingh Onnes
Heyke Kamerling Onnes
Tulı iseme	Heike Kamerlingh Onnes
Hönäre	fizik
Tuu datası	21 sentäber 1853(1853-09-21)
Watandaşlığı	Nidirlan
Ülem datası	21 fevral 1926(1926-02-21) (72 yäş)
Büläk häm premiäläre	Fizika ölkäsendä Nobel premiäse iäse (1913)

1911 yılda ütä ütkärüçänlek küreneşen aça, 1912 yılda sıyıq heliy xaläten çığara.

Tormış yulı

1853 yılda Groningen şähärendä eşquar ğailäsendä tua.

1870 yılda Groningen Universitetında fizika häm matematika uqıy, Heydelberg Universitetında anıñ uqıtuçıları Gustav Kirxhof häm Robert Bunzen bula.

1878-1882 yıllarda Delft Universitetında uqıta.

1883 yılda doktor dissertatsiäsen yaqlıy.

1882 yılda Leyden Universitetında täcribälär fizikası professorı, 1894 yılda anda kriogen täcribäxänäsenä nigez sala.

1894 yılda gazlarnı sıyıqlandıru caylanmasın eşkärtä, berençe märtäbä sıyıq xalättä neon häm kislorod yasıy.

1906 yılda sıyıq vodorod, 1908 yılda 0,9 K temperaturasında sıyıq heliy çığarıp yasıy.

1911 yılda 4,1 K kim temperaturasında terekömeş elektr qarşılığınıñ kisken töşüen küzätä, şulay itep ütä ütkärüçänlek küreneşen aça.

1913 yılda magnit qırı tä'sirendä ütä ütkärüçänlek cimerüen taba.

1912 yılda sıyıq heliynıñ yaña xaläten aça, soñraq Petr Kapitsa ütä ağuçanlıqnı açqannan soñ, bu xalät sıyq heliynıñ ütä ağuçanlığı dip yörtelä başlıy.

1913 yılda bu açılışlar öçen Nobel premiäsenä layıq bula.

Vagon-refrijiratorlarnı eşkärtüdä qatnaşa.

1926 yılda ülä.

İstälek

Kammerling Onnes xörmätenä Ayda krater atalğan.

Kammerling Onnes isemendäge medal häm maxsus premiä (Kamerlingh Onnes Prize) bar.

Ädäbiät

• Камерлинг-Оннес (Kamerlingh-Onnes), Хейке. Биография на сайте электронной библиотеки «Наука и техника»
• Информация с сайта Нобелевского комитета(ингл.)
• Хейке Камерлинг-Оннес. Биографический очерк