Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.

Şähär
Filadelfiä
inglizçä Philadelphia
Bayraq Gerb
Bayraq
Bayraq
Gerb
Gerb
İl
AQŞ
Ştat
Pensilvaniä
Töbäk Filadelfiä
Koordinatalar 39°57′11″ т. к. 75°09′48″ кб. о.HGЯO
Mer Maykl Huger
Nigezlände 1682
Mäydan 369,9 km²
Xalıq sanı 1 526 006 keşe (2010)
Xalıq tığızlığı 3912,9 keşe/km²
Aglomeratsiä 5 823 000 keşe
UTC UTC-5
Telefon kodı 215, 267
Poçta indeksı 191xx
Räsmi säxifä http://www.phila.gov/
[[Файл:|300px|Filadelfiä (Җир)]]

Filadelfiä (inglizçä Philadelphia [ˌfɪləˈdɛlfiə]) - AQŞnıñ iñ iske şähärläreneñ berse, Pensilvaniä ştatınıñ iñ zur qalası.

Xalıq sanı 1 526 006 keşe (2010), şähär yanı belän 5.7 mln. keşe.

Filadelfiä - AQŞnıñ zur sänäği, aqça, mädäni üzäge.

Küpmillätle şähär, küp qara tänle keşelär toralar.

Tarix үзгәртү

1862 yılda William Penn tarafınnan nigezlängän.

Filadelfiä grek telendä "tuğannarça mäxäbbätneñ şähäre" dip bilgeli.

1776 yılda Filadelfiädä "AQŞ Bäysezlek deklaratsiäse" qabul itelä.

1781 yıldan AQŞ bäysezlege öçen suğışta (1775—1783) Filadelfiä - "Berläşkän koloniälär" başqalası.

1790-1800 yıllarda AQŞnıñ berençe başqalası.

Şähärneñ iñ mäşhür toruçısı - Bencamin Franklin.


AQŞ tarixi möhim urınnarı үзгәртү

  • Bäysezlek hollı (Independence Hall) - 1776 yılda "Bäysezlek deklaratsiäse", 1787 yılda AQŞ Konstitutsiäse qabul itelgän urın.
  • Bäysezlek çañı (Liberty Bell) AQŞ bäysezlegeneñ simvolı
  • Kongress zalı - Xoquqlar bille (Bill of Rights) qabul itelgän urın.

Şähär klimatı үзгәртү

Filadelfiä klimatı
Kürsätkeç Ği Fev Mar Apr May İün İül Avg Sen Okt Noya Dek Yıl
Absolüt maksimum,  °C 23,3 26,1 30,6 35,0 36,1 38,9 40,0 41,1 38,9 35,6 28,9 22,8 41,1
Urtaça maksimum, °C 4,6 6,6 11,5 17,7 23,2 28,2 30,6 29,6 25,6 19,2 13,3 7,1 18,1
Urtaça temperatura, °C 0,6 2,1 6,4 12,2 17,7 22,9 25,6 24,8 20,6 14,2 8,7 3,1 13,2
Urtaça minimum, °C −3,6 −2,4 1,3 6,7 12,2 17,7 20,7 19,9 15,7 9,1 4,0 −1,1 8,4
Absolüt minimum, °C −21,7 −23,9 −15 −10 −2,2 6,7 10,6 6,7 1,7 −3,9 −13,3 −20,6 −23,9
Yawım-töşem norması, mm 89 70 97 89 99 84 112 97 99 70 80 84 1068

Sıltamalar үзгәртү