Үгезкөтүче йолдызлыгы

Үгезкөтүче йолдызлыгы (лат. Boɵtes, грек. Βοώτης — «үгезле сабанчы» сүзеннән) — күк йөзе төньяк ярымшарының йолдызлыгы. Россиянең бөтен территориясендә күренә.

Үгезкөтүче
Үгезкөтүче Үгезкөтүче сурәтне зурайтырга өчен чиртегез
Латинча исем	Boɵtes (иял. к.: Boɵtis)
Кыскартма	Boo
Нигез	сакчы
Туры калкулык	13сәг 30мин тан 15сәг 45мин кача
Авышлык	+8° тан +55° 30′ кача
Мәйдан	907 кв. градус (13 урын)
Иң якты йолдызлар (зурлык < 3m)	Арктур (α) — −0,04m Мөфрид (η) — 2,68m Изар (ε) — 2,70m
Метеор агымнары	Гыйнвар Бутилары Июнь Бутилары Квадрантилар
Янәшә йолдызлыклар	Тазылар Вероника Чәчләре Төньяк Таҗ Аждаһа Геркулес Елан Сөмбелә Зур Җидегән
Йолдызлык +90° тан −34° кача киңлекләрендә күренә. Русия территориясендә иң яхшы күренүчәнлек вакыты — əприᴫ–май.

Астеризмлар

Йолдызлыкны зур астеризм оештыра. Аның төрле исемнәре бар — Эскимо, Һава Еланы яки Парашүт. Бу астеризм α (Арктур), ε (Изар), δ, β, γ һәм ρ йолдызларыны эченә ала.

μ², β, γ һәм δ йолдызлары исә төзексез дүртпочмакны тәшкил итәләр — Трапециясыман астеризм.

Тарих

Борынгы йолдызлык. Борынгы Юнaнcтандә аны Арктофилакс («Аю сакчысы», Зур Аю йолдызлыгы күздә тотыла) дип атаганнар. Клавдий Птолемей аны үзенең «Әлмагест» китабына керткән. Йолдызлык Аркад белән бәйләнәләр. Борынгы греклар карашлары буенча Аркад — ул нимфа Каллистоның улы, ул хаталык белән аулауда үзенең анаңны аю кыяфәтендә (аны Гера әверелдерде) эттән тоттырды.