Эш теле
Эш теле (шулай ук эш башкару теле, процессуаль тел) — төрле мохитләрдә (илләрдә) мәгънәсе аерыла торган социолингвистика термины.[1]
| Эш теле | |
 | |
| Кайда өйрәнелә | социолингвистика[d] |
|---|---|
Халыкара рәсми протокол һәм халыкара оешмалар теле үзгәртү
Киң мәгънәдә, эш теле — халыкара очрашу, конференция, конгресс, симпозиум, семинар, форум һ.б. дәвамында коммуникация (аралашу), корреспонденция, мәгълүмат белән танышу һәм башка бәйле мәсьәләләрне хәл итү теле.
- Мәсьәлән,
- БМОның (Генераль Ассамблея, БМО Иминлек Шурасы һәм БМО Икътисади һәм иҗтимагый шурасында кулланылган) рәсми эш телләре буларак гарәп, инглиз, испан, кытай, француз һәм рус телләре хезмәт итә; алман теле махсус эш башкару теле статуска ия; БМО Секретариатының эш телләре ике — инглизчә һәм французча.[2]
- Рус теле Россия, БДБ илләре, өлешчә Балтыйк буе илләре, ШОС форумнарында эш теле буларак кулланыла. Күпчелек халыкара оешмалар үз бүлекчәләре өчен эш телен билгели. Берәр дәүләтнең рәсми теле аның территориясендә де-факто яки де-юре кулланылган эш телләреннән аерыла ала.
Күпчелек халыкара оешмаларда кебек үк, Европа Берлеге оешмаларында да эш теле буларак инглиз теленә өстенлек бирү тренды күзәтелә.[3]
Төрле милләт вәкилләре эшләгән такымнарның (икътисад секторларының) эшләү теле үзгәртү
- Шулай ук карагыз: Лингва-франка.
Таррак мәгънәдә, эш теле — кешеләр эш мохитендә кулланылган тел. Казакъстан, Кыргызстан һәм Канада кебек илләрдә эш теле төшенчәсе икътисади актив халык үз эш урынында кулланган тел(ләр)не аңлата.[4] Канадада һәр ел эчендә уздырылган җанисәпләрендә эш теле турындагы сорау шәхеснең беренчел һәм мирас телләре турындагы сораулардан соң бара.[5]
Шулай ук карагыз үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Using Languages at Work in Canada, 2006 Census, archived from the original on 2008-10-19, retrieved 2015-08-11
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-08-26, retrieved 2015-08-11
- ↑ Corriere della Sera — Lingua morta, identità negata
- ↑ Международны фонд защиты свободы слова «Адил Соз»(үле сылтама)
- ↑ L’utilisation des langues en milieu de travail au Canada, Recensement de 2006 : Résultats, archived from the original on 2008-04-18, retrieved 2015-08-11