Эрбет агачы (ыруг)

Эрбет агачы (лат. Cedrus) — наратчалар гаиләлегенә караган олиготип ыруг.

Эрбет агачы
Сурәт
Халыкара фәнни исем Cedrus Trew, 1757[1]
Таксономик ранг ыру[2]
Югарырак таксон Abietoideae[d][3] һәм сосновые[d][2]
Таксонның халык атамасы Cedar[4], أرز, Кедър, Cedre, Ceder, Zedern, Κέδρος, Cedro, Cedro, Setrit, Cèdre, Cedro, ארז, Cédrus, Cedro, Sedre, Kedras, Кедар, Ceder, Sedere, Zeedrebaam, Cedr, Cedro, Cedru, Кедр, Sedir, 香柏, 雪松属[5], 雪松属[6][7][8][…] һәм cedra
Нәрсәнең чыганагы cedar root[d], cedar bark[d] һәм cedar wood[d]
Төрләр ареалы харитасы
GRIN URL npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=2217[9]
 Эрбет агачы Викиҗыентыкта

Таралыш үзгәртү

Табигатьтә ыруг ареалы Урта Диңгез буйлары көньяк һәм көнчыгыш тау төбәкләрендә, Гималайлар көнбатыш районнарында, шулай ук Кырымның көньяк ярында Акъяр шәһәреннән Кара-Даг тавына кадәр үсә. Лөбнан эрбет агачы Әдистә очрый.

Тасвир үзгәртү

Мәңге яшел 40-50 м озынлыгындагы агачлар, җәелеп үскән ябалдашы белән.

Эрбет агачының кайрысы караңгы-соры төсле, ылысы инә сыман.

Көзен чәчәк ата.

Мәгънә үзгәртү

Эрбет үзагачы бик кыйммәт һәм нык, җиһаз, кораб төзүдә кулланыла.

Чын эрбет агачларының орлыклары Себер эрбет агачы орлыкларыннан аермалы буларак ашарга яраксыз.

Лөбнан эрбет агачы - илнең символы.

Атама үзгәртү

Эрбет атамасы астында шулай ук бүтән агачлар билгеле:

  • Себер эрбет агачы (Pinus sibirica - Себер нараты), Россиядә Эрбет агачы дип нәкъ шушы агач атала, аның эрбет чикләвеге ашарга яраклы, шифалы һәм файдалы ашамлык.
  • Канада кызыл эрбет агачы
  • Көнчыгыш кызыл эрбет агачы
  • Әләскә сары эрбет агачы
  • Испан эрбет агачы

Сылтамалар үзгәртү

  • Забелин И. И. Род 8. Cedrus — Кедр // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов и Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1949. — Т. I. Голосеменные. — С. 176—184. — 464 с. — 3000 экз.
  • Род 40. Кедр — Cedrus Link // Флора СССР. В 30 т. / Гл. ред. акад. В. Л. Комаров; Ред. тома М. М. Ильин. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1934. — Т. I. — С. 159. — 302 + XVI с. — 5000 экз.
  1. Australian Plant Name Index
  2. 2,0 2,1 Chase M. W., Farjon A., Maarten J.M. Christenhusz et al. A new classification and linear sequence of extant gymnosperms // PhytotaxaMagnolia Press, 2011. — ISSN 1179-3155; 1179-3163doi:10.11646/PHYTOTAXA.19.1.3
  3. Энглер А. Die natürlichen Pflanzenfamilien, 13. Band: Gymnospermae: nebst ihren Gattungen und wichtigeren Arten insbesondere den Nutzpflanzen — 1926.
  4. АКШ авыл хуҗалыгы министрлыгының үсемлекләр базасы
  5. Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 7 / мөхәррир Ч. Ваньцзюнь, Ф. Лиго — 1978.
  6. 彭莳嘉, 罗源, 蔡宏宇 et al. 全球变化情景下的中国木本植物受威胁物种名录, A new list of threatened woody species in China under future global change scenarios // 生物多样性 — 2022. — ISSN 1005-0094doi:10.17520/BIODS.2021459
  7. 肖翠, 刘冰, 吴超然 et al. 北京维管植物编目和分布数据集, A dataset on inventory and geographical distributions of vascular plants in Beijing, China // 生物多样性 — 2022. — ISSN 1005-0094doi:10.17520/BIODS.2022064
  8. 刘培亮, 卢元, 岳明 et al. 陕西省维管植物名录(2021版) // 生物多样性 — 2022. — ISSN 1005-0094doi:10.17520/BIODS.2022061
  9. GRIN үсемлекләр таксономиясе