Чусавай
Чусовой, Чусавай[1] (рус. Чусовой) — Пермь краенда урнашкан шәһәр, Чусовой районының административ үзәге.
| Чусовой | |
|---|---|
.png) .jpg) | |
 | |
| Ил | Россия |
| Республика | Пермь крае |
| Муниципаль район | Чусовой районы |
| Координатлар | 58°17'0"тн, 57°49'0"кнч |
| Мәркәз биеклеге | 170 м |
| Халык саны | 46 740 кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+6 |
| Телефон коды | +7 34256 |
| Почта индексы | 618204 |
| Автомобиль коды | 59, 159 |
Халык саны — 46 740 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 71 203 кеше. (2010).[2]
География үзгәртү
Шәһәр Чусовая елгасы өстендә, Пермьдан 226 километр төньяк-көнчыгышрак урнаша. Свердловск тимер юлының Чусовская тимер юл станциясе.
Тарих үзгәртү
XVI гасырдан Камасино исеме астында таныш. Бистәнең алдагы үсеше Пермь — Камасино (Чусовская) — Түбән Тагил — Екатеринбург тимер юлы (1874 елда төзелә) һәм металлургия заводы төзелеше (1894—1898 еллар) белән бәйле.
1923 елдан — Чусовой районы үзәге.
1926 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала.
Халык үзгәртү
| 1897[3] | 1926[3] | 1931[3] | 1939[3] | 1959[4] | 1970[5] | 1979[6] | 1989[7] | 2002[8] | 2010[2] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~1 000 | ~18 000 | ~32 000 | ~43 000 | 60 658 | 58 202 | 56 447 | 57 874 | 51 615 | 46 740 |
Милли состав (2002): руслар — 91,3%, татарлар — 4,7%, украиннар — 0,9%.[9]
Икътисад үзгәртү
Металлургия заводы, агач эшкәртү комбинаты.
Тимер юл транспорты ширкәтләре, төзелеш материалларны ясау ширкәтләре, азык-төлек сәнәгатенең предприятеләре.
Татар матбугаты үзгәртү
1935—1938 елларда шәһәрдә «Udarnik» («Ударник») гәҗите нәшер ителгән.
Югары уку йортлары үзгәртү
- Урал дәүләт техника университетының филиалы.
Танылган шәхесләр үзгәртү
- Рәшит Сәйбаталов, Куйбышев, Төньяк тимер юллары башлыгы.
Галерея үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ «Jaꞑalif» журналы, 1929
- ↑ 2,0 2,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-09
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 http://www.mojgorod.ru/permsk_obl/chusovoj/
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-01-09