Харьков

(Харкау битеннән юнәлтелде)

Ха́рьков, Харкау[14] (укр. Ха́рків - Харкив, ХФӘ: [ˈxɑrkiu̯]) — Украина көнчыгышында урнашкан эре шәhәр, Харьков өлкәсенең административ үзәге. Халык саны — 1,449 млн. кеше (2010 елның 1 апреленә), мәйданы — 310 км².

Харьков
Карта
Ил Украина
Координатлар 49°59'33"тн, 36°13'52"кнч
Башлык Терехов Игорь Александрович[d][1]
Телефон коды 572
Кардәш шәһәрләр Болонья, Брно[2][3], Цетине, Синсинәти[4], Даугавпилс[5][6], Газиантеп, Цзинань[d], Каунас[7], Кутаиси[d], Лилль, Nürnberg[8], Познань, Ришон-ле-Цион[d], Тиянҗин, Варшау, Штеглиц-Целендорф[d], Варна[d], Трнава, Бәңгәлуру, Патры[d][9], Порту, Тбилиси[10], Марибор, Ченстохова, Турку[11] һәм Лүблин[12][13]

География үзгәртү

Шәһәр Урта Рус калкулыгының көньягында, Киевтан 405 километр көнчыгыштарак, Россия белән чигеннән 26 километр көньяктарак урнашкан.

Харьковтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
  Петербург ~ 1411 км.
 Минск ~ 986 км.
Сумы ~ 189 км.
  Мәскәү ~ 749 км.
  Орёл ~ 375 км.
  Белгород ~ 78 км.
 Воронеж ~ 393 км.
 Старый Оскол ~ 245 км.
Полтава ~ 147 км.
Киев ~ 495 км.
Львов ~ 1049 км.
 
Роза ветров
Луганск ~ 350 км.
 Волгоград ~ 839 км.
Днепр ~ 234 км.
Әдис ~ 704 км.
Запорожье ~ 307 км.
Мелитополь ~ 426 км.
Симферополь ~ 671 км.
Донецк ~ 311 км.
 Ростов-на-Дону ~ 489 км

Климат үзгәртү

  • Уртача еллык температура — +8,1 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 74%
Харьков климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 11,0 14,6 21,8 30,5 34,5 36,8 37,6 39,8 33,7 29,3 20,3 13,4 39,8
Уртача максимум, °C −2,2 −1,6 4,3 14,0 20,8 24,3 26,4 25,7 19,4 12,0 3,6 −1,1 12,1
Уртача температура, °C −4,6 −4,5 0,7 9,2 15,6 19,3 21,3 20,3 14,4 7,9 0,9 −3,5 8,1
Уртача минимум, °C −7 −7,3 −2,4 4,6 10,3 14,2 16,2 14,9 9,8 4,3 −1,5 −5,9 4,2
Абсолют минимум, °C −35,6 −29,8 −32,2 −11,4 −1,9 2,2 5,7 2,2 −2,9 −9,1 −20,9 −30,8 −35,6
Явым-төшем нормасы, мм 36 33 32 34 50 61 60 42 47 44 41 36 516
Чыганак: Погода и климат

Тарих үзгәртү

19181934 елларда — Украин Совет Социалистик Республикасы башкаласы.

Халык үзгәртү

1840[15] 1897[16] 1959[17] 1970[18] 1979[19] 1989[20] 2001[21]
23 612 173 989 934 136 1 222 852 1 443 754 1 609 959 1 470 902

Милли состав (2001): украиннар — 62,8 %, руслар — 33,2 %.
Туган тел буенча состав (2001): рус теле — 65,9 %, украин теле — 31,8 %.[22]

Эчке бүленеш үзгәртү

 
  1. Салкын Тавы районы
  2. Шевченко районы
  3. Киев районы
  4. Мәскәү районы
  5. Немышля районы
  6. Индустриаль районы
  7. Бистә районы
  8. Основа районы
  9. Яңа Бавария районы

Кардәш шәһәрләр үзгәртү

Партнёр шәһәрләр

Мәгариф үзгәртү

Шәһәрдә 45 югары уку йорты бар.

Дин үзгәртү

 
Харьков җәмигъ мәчете

Христианлык үзгәртү

Православие үзгәртү

Католиклык үзгәртү

Ислам үзгәртү

Яһүд дине үзгәртү

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр үзгәртү

Моны да карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. https://www.pravda.com.ua/news/2021/11/11/7313698/
  2. https://www.brno.cz/w/charkov-ukrajina
  3. https://en.brno.cz/w/partnership-agreements
  4. https://www.cincinnatisistercity.org/kharkiv-ukraine
  5. https://www.daugavpils.lv/en/assets/upload/Daugavpils_majas_lapai_EN_18.pdf
  6. https://old.daugavpils.lv/en/46
  7. http://s.city.kharkov.ua/en/news/harkivska-delegatsiya-vzyala-uchast-u-svyatkuvanni-dnya-mista-kaunasa-19533.html
  8. https://www.nuernberg.de/internet/international/charkiv_partnerschaft.html
  9. https://www.patrasevents.gr/article/303087-i-lista-me-tis-23-adelfopoiimenes-poleis-tis-patras-iparxei-ousia-omos
  10. https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
  11. Turun ystävyyskaupungitТурку.
  12. https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/charkow-ukraina,10740,w.html
  13. https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/3,strona.html
  14. архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2018-12-23, retrieved 2017-11-12 
  15. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  16. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1604
  17. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  18. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  19. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  20. http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  21. http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/total_population/structure_population/sel_1/?box=1.1W&k_t=63&rn=63101&id=&botton=cens_db
  22. архив күчермәсе, archived from the original on 2014-07-31, retrieved 2014-04-20