Футуристик архитектурасы
Футуристик архитектурасы - Италиядә барлыкка килгән, ул көчле хроматизм, озын динамикалы линияләр белән характерлана, хәрәкәт: бу футуризмның шагыйрь Филиппо Томмазо Маринетти 1909 елда нигез салган сәнгать хәрәкәтенең бер өлеше була. Бу юнәлеш машина гасырга гыйбадәттә һәм хәтта сугыш данын күтәрүдә аның этләре иде. Антонио Сант-Элиа 1912 елда футуристик рухта "Città Nuova" ("яңа шәһәр") рәсемнәр сериясе башлады, ә 1914 елда ул "Manifesto dell’architettura futurista" («Футуристик архитектурасы манифесты») чыгарды.[1]
Антонио Сант-Элиа фронтка үзе теләп китә һәм 1916 елда һәлак була. Аның проектлары буенча бер генә бина да төземәделәр. Аның иҗаты "кәгазь архитектура" булып калды.
Сугыштан соңгы елларда үз футуризмдан исәпләнү архитектор һәм режисер Виргилио Марчи (1895-1960) сөйләды.Соңрак аңа Анжело Маццони,Джузеппе Петтацци,кебек архитекторлар һәм башкалар кушылды. Алар шактый төрле архитектураны булдырганнар. Кайчагында алар рационализмга, ешрак - ар-декога якынлаша. Кайчагында алар классицизм элементлары кулландыларган,әмма неоклассицизм гадәттә аларның архитектурасына каршы килә.
Күп кенә футуристлар фашизмны яратса да, кайберәүләр хәтта Муссолини идарә вакытта эре түрәләр дә булган (мәсәлән - Анжело Маццони), милли фашист фиркасе дуслык җавап бирмәде, фирка функционерлары неоклассицизмга өстенлек бирү. Шуңа күрә күп кенә биналар футуристик рухында Италиядә түгел, ә Эфиопиядә (ул чакта Италиянең колония иде) төзелгән. Бигрәк тә күп Асмэрада төзелде. 2017 елда Асмэраның модернистик архитектура ЮНЕСКО Бөтендөнья мирасы исемлегенә кертелде.[2]
Шулай ук карагыз үзгәртү
Чыганаклар үзгәртү
- ↑ Манифест футуристической архитектуры. 1914 г. https://archi.ru/lib/publication.html?id=1850569773
- ↑ Көньяк Африкада, Анголада һәм Эритреяда объектлары Бөтендөнья мирасы исемлегенә кертелгән.https://en.unesco.org/news/three-sites-angola-eritrea-and-south-africa-added-unesco-s-world-heritage-list