Функция чыгарылмасы (ноктада) — билгеләнгән ноктада функция үзгәреше тизлеген тасвирлаучы дифференциаль хисапның төп төшенчәсе.
Функция чыгарылмасы — функция артымы аргумент артымына чагыштырмасының чиге булып билгеләнә (аргумент һәм функция артымнары нульгә омтылалар).
Чикле чыгарылмасына ия булган функция ноктада дифференциаль функция дип йөртелә.
Чыгарылманы исәпләү дифференциал табу дип атала. Кире исәпләү баштагы функцияне табу (русча первообразная) яки интеграл табу дип йөртелә.
Математик тасвиры
үзгәртү
Чыгарылмалар җәдвәле
үзгәртү
Геометрик мәгънә
үзгәртү
Югары буын чыгарылмалар
үзгәртү
-
-
-
Бүленмә чыгарылма
үзгәртү
Күп аргументлы функция
-
бүленмә чыгарылма
- яки
- яки
-
- . димәк
-
- . Әгәр димәк
-
биредә - тамга функциясе. Әгәр димәк
шуңа күрә булмый.
Дифференциал табу кагыйдәләре
үзгәртү
-
-
-
-
-
- …(g ≠ 0)
- (g ≠ 0)
- ,
-
-
- биредә
-
Кайбер функцияләрдән чыгарылмалар
үзгәртү
Функция |
чыгарылмасы |
Искәрмә
|
---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- В. А. Гусев, А. Г. Мордкович «Математика»
- Г. М. Фихтенгольц «Курс дифференциального и интегрального исчисления», том 1
- В. М. Бородихин, Высшая математика, учеб. пособие, ISBN 5-7782-0422-1