Фридон Тодуа
Фридон Ипполитович Тодуа (гөрҗ. ფრიდონ იპოლიტოვიჩ თოდუა; 1944-2017) - Совет һәм Грузия интервенцион радиология һәм эндоваскуляр рентгенохирургия, иҗтимагый һәм дәүләт өлкәсендәге галиме, медицина фәннәре докторы (1984), профессор (1988), Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе академигы (2000). Грузия Милли Фәннәр Академиясенең беренче вице-президенты (2004-2013) һәм Грузия Парламенты вице-спикеры (2008-2012). Фән һәм техника өлкәсендә СССР дәүләт премиясе лауреаты (1988). Тифлисның мактаулы гражданины (1998).
| Фридон Тодуа | |
|---|---|
| Туган телдә исем | гөрҗ. ფრიდონ თოდუა |
| Туган | 9 гыйнвар 1944 Зугдиди[d], Грузия ССР |
| Үлгән | 7 октябрь 2017 (73 яшь) |
| Әлма-матер | Тбилисский государственный медицинский университет[d] |
| Һөнәре | табиб |
| Эш бирүче | Вишневски исемендәге хирургия институты[d] һәм Тбилиси дәүләт унивирситеты[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | медицина фәннәре докторы[d] (1984) |
Биография үзгәртү
1944 елның 9 гыйнварында Грузия ССРның Зугдиди шәһәрендә туган.
1963-1968 елларда Тифлис дәүләт медицина институтының медицина факультетында укый.
1968 елдан 1991 елга кадәр А.В. Вишневский исемендәге медицина фәннәре академиясендә түбәндәге вазифаларны били: Практик эндоваскуляр рентген хирургиясе һәм интервенция радиологиясе өлкәсендә кече, өлкән һәм әйдәп баручы фәнни хезмәткәр, Советлар Союзында исәпләнгән томографиянең беренче бүлеген оештыручы һәм беренче җитәкчесе.
1991 елдан 2017 елга кадәр ул Грузия Милли Фәннәр академиясенең Клиник медицина фәнни тикшеренүләр институтының оештыручысы һәм беренче даими җитәкчесе була. Шул ук вакытта, 1998 елдан ул Тифлис дәүләт медицина институтында педагогик эш белән шөгыльләнә, медицина радиологиясе бүлеге, радиология һәм УЗИ диагностика бүлеге мөдире, шулай ук Тифлис дәүләт университетында эндоскопия курсы җитәкчесе булып хезмәтен дәвам итә.
2004 елдан 2013 елга кадәр - Грузия Милли Фәннәр Академиясенең беренче вице-президенты һәм шул ук вакытта медицина һәм физиология кафедрасының академик-сәркатибе вазифасын били. 2008 елдан 2012 елга кадәр, фәнни һәм педагогик эш белән беррәттән, дәүләт эшендә - Грузия Парламентының вице-спикеры була[1].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше үзгәртү
Ф.И. Тодуаның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге эндоваскуляр рентген хирургиясе һәм интервенция радиологиясе өлкәсендәге проблемалар белән бәйле. Ф. Тодуа СССРның компьютер томография бүлеген беренче оештыручы, СССРда "Карын органнарының компьютер томографиясе атласы" авторы. Ф.И. Тодуа Грузия радиологлары ассоциациясенең беренче президенты (1997 елдан), Европа Фәннәр, сәнгать һәм әдәбият академиясенең һәм Россия медицина һәм техник фәннәр академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды.
1973 елда ул "Целомик кисталар, перикард дивертикула һәм кардио-френик почмакның липомалары" темасы буенча кандидатлык диссертациясе, 1984 елда ул докторлык дәрәҗәсе өчен докторлык диссертациясен яклады. 1988 елда ул СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор академик титулына лаек булды. 2000 елда Грузия Милли Фәннәр Академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. Ф.И. Тодуа алты йөздән артык фәнни хезмәт, шул исәптән ундүрт монография авторы. Ул уйлап табу өчен биш авторлык сертификаты иясе. Шулай ук дөньяның алдынгы фәнни журналларында басылган фәнни мәкаләләр авторы, аның җитәкчелегендә унбиш доктор һәм кырык дүрт кандидатлык диссертациясе язылган [2] [1] [3].
Төп хезмәтләре үзгәртү
- Целомик кисталар, перикард дивертикула һәм кардио-френик почмак липомалары: (Клиника, диагностика, дәвалау) / Хирургия институты. А.В. Вишневский. - Мәскәү: 1973. - 21 б.
- Целомик кисталар, перикард дивертикула һәм кардио-френик почмакның липомалары. Вишневский, Ф.И. Тодуа, К.А. Локшин. - Тифлис: Сабчота Сакатвело, 1976. - 107 б.
- Хисапланган томография ярдәмендә фокаль бавыр патологиясенә комплекслы инструменталь диагностика: Метод. тәкъдимнәр / СССР Сәламәтлек саклау министрлыгы, күнегүләр. махсуслаштырылган ашыгыч ярдәм; [Ф.И. Тодуа һәм башкалар]. - М.: Б. һәм., 1989. - 32 б.
- Карын органнарының компьютер томографиясе: атлас / Ф. И. Тодуа, В. Д. Федоров, М. И. Кузин; СССР медицина фәннәре академиясе. - Мәскәү: Медицина, 1991. - 444 б. ISBN 5-225-02164-6 [4]
Бүләкләре, мактаулы исемнәре һәм премияләре үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Памяти академика Фридона Ипполитовича Тодуа 9.01.1944—7.10.2017 / МЕДИЦИНСКАЯ ВИЗУАЛИЗАЦИЯ // 2017, том 21, №5. — С.142
- ↑ Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 академик Тодуа, Фридон Ипполитович / RUSSIAN ELECTRONIC JOURNAL OF RADIOLOGY // Том 2. — №4. — 2012. — С.86-87
- ↑ Тодуа, Фридон Ипполитович // Российская государственная библиотека
- ↑ Постановление ЦК КПСС и СМ СССР «О присуждении Государственных премий СССР в области науки и техники». Газета «Правда» от ноября 1988 года
- ↑ Почётные Тбилисцы // Официальный сайт города Тбилиси